De moord op 12.000 Joodse inwoners in de Holocaust was "de grootste ramp die Den Haag ooit overkwam''. Dat zei burgemeester Pauline Krikke bij de onthulling van het nieuwe joodse monument in de hofstad. "Mannen, vrouwen en kinderen. Pasgeboren of hoogbejaard. Niemand werd ontzien. Eeuwenoud joods leven in Den Haag kwam in een paar jaar tijd nagenoeg ten einde. Telkens wanneer je erover leest, grijpt het je naar de keel."

Het nieuwe monument staat op het Rabbijn Maarsenplein, vlakbij het stadhuis van Den Haag, in het hart van de oude Jodenbuurt. Den Haag had voor de oorlog een bloeiende joodse gemeenschap van ongeveer 17.000 mensen. Van hen werden 14.000 gedeporteerd en zeker 12.000 van hen werden vermoord. Na Amsterdam kent Den Haag de meeste weggevoerde en omgebrachte joodse inwoners van Nederland.

Het monument is ontworpen door de Haagse kunstenares Anat Ratzabi. Het toont een deur op een kier, met daarnaast twee bronzen koffers, die symbool staan voor de deportatie. Op de deur staat een davidster met vier wanhopige mannen, een beeld dat eerst om de hoek hing. Er tegenover staan zes zitplaatsen, als rustpunt voor wie wil nadenken. Het aantal verwijst naar de zes miljoen vermoorde joden. "Op de zijkanten staan de twaalf stammen van het Volk Israël. En zes plus twaalf is achttien, wat in het jodendom een geluksgetal is, omdat we hopen op een gelukkiger toekomst," legde initiatiefnemer Benjamin Cohen uit.

De weinige joden die in 1945 terugkeerden in Den Haag werden kil ontvangen. Ze hoefden niet op hulp te rekenen en ze kregen, net als in Amsterdam, een rekening voor de achterstallige erfpacht en belasting op hun huizen. Den Haag heeft vorig jaar besloten dat te vergoeden. In haar toespraak zei burgemeester Krikke dat het monument moet aansporen "het onrecht dat overlevenden na de oorlog is aangedaan door de lokale overheid, recht te zetten.''

Initiatiefnemer Cohen zei bij de onthulling dat het monument ook bedoeld is voor de toekomst, om de Haagse jeugd te leren over racisme "en in het bijzonder op de combinatie van racisme, het afzonderen van personen en vervolgens de andere kant op kijken.''