LUMC zet grote stap met gekweekte mini-nier

1 March 2018, 17:30 uur
Ondernemen
mainImage
Digitaal Dagblad
Afbeelding is niet meer beschikbaar

Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) heeft een mini-nier gekweekt uit menselijke huidcellen en die getransplanteerd in een muis. De onderzoekers zagen dat de nier uitgroeide tot een meer volwassen mini-orgaan inclusief bloedvaten, tegelijk hebben ze geconstateerd dat deze laboratoriumversie nog geen volgroeide en werkende nier is.

“De mini-nier die we in het laboratorium kunnen maken bevat wel alle verschillende celtypen en onderdelen die in een ‘echte’ nier zitten, maar het lukt in een kweekschaaltje niet om het bloedvatensysteem goed te laten aansluiten,” legt LUMC-onderzoeker Cathelijne van den Berg uit. Dat systeem is essentieel voor de nier, die als belangrijkste functie het filtreren van bloed heeft.

De onderzoekers transplanteerden hun mini-nier onder het beschermende vlies dat rondom de levende nier van een muis zit. Tot hun vreugde zagen ze de mini-nier in vier weken tijd uitgroeien tot een bijna volwassenen versie van het orgaan. “We zagen dat de bloedvaten uit de mini-nier aansloten op de bloedvaten van de nier van het proefdier en dat er ook daadwerkelijk bloed ging stromen door de filtersysteempjes van de mini-nier. Ook qua opbouw en structuur van de verschillende onderdelen lijkt de mini-nier erg op een volgroeid orgaan,” aldus Van den Berg.

Ter vergelijking lieten de onderzoekers een andere mini-nier verder rijpen in het kweekschaaltje, maar daar zagen ze deze ontwikkeling niet. Sterker nog, die mini-nier ging er zelfs op achteruit.

Goed nieuws

Dat transplantatie de mini-nier volwassen laat worden, is volgens mede-onderzoeker prof. Melissa Little van het Australische Murdoch Children’s Research Institute goed nieuws. “Er is nog een lange weg te gaan voordat de mini-nier groot genoeg is om als vervanging van een zieke nier te dienen, maar het feit dat we nierweefsel kunnen maken van menselijke stamcellen en dit door transplantatie verder kunnen laten ontwikkelen, is een veelbelovende stap in de goede richting.”

De bevindingen zijn het resultaat van een jarenlange samenwerking tussen het LUMC en het Murdoch Children’s Research Institute op het gebied van regeneratieve geneeskunde in het EU-onderzoeksconsortium Stellar, waarin stamceltherapieën werden ontwikkeld voor nierziekten. In 2015 werkte prof. Little een aantal maanden als Boerhaave-hoogleraar in het LUMC. Zij ontwikkelde de techniek voor het kweken van de mini-nier en bracht haar kennis over aan de LUMC-onderzoekers.