Burgemeesters willen meer bevoegdheden om in te grijpen in het leven van ernstig verwarde mensen. "Iedere wethouder en burgemeester maakt vele gevallen per jaar mee waarin hij of zegt: waarom wordt deze persoon niet gedwongen zijn medicijnen te nemen of niet een tijdje in een kliniek opgenomen. Maar wij mogen dat niet doordrukken," legde burgemeester Ferd Crone van Leeuwarden uit in EenVandaag. Crone is voorzitter van de G40, het netwerk van grote en middelgrote steden. De vier grote steden zijn daar niet bij aangesloten, iets kleinere steden als Eindhoven, Almere, Schiedam, Groningen en Nijmegen wel.

Burgemeester Pauline Krikke van Den Haag kondigde in mei een proefproject aan tijdens het raadsdebat over de steekpartij aan het Johanna Westerdijkplein op Bevrijdingsdag. Daarbij krijgen de 50 meest verwarde personen van Den Haag en regio intensieve bemoeizorg. Doel is om te voorkomen dat psychiatrische patiënten die bijvoorbeeld na een (gedwongen) opname zijn ontslagen uit een GGZ-instelling eenmaal vrij op straat zichzelf en anderen iets aan kunnen doen of (opnieuw) voor overlast zorgen. Deze nieuwe aanpak, waarvan de details momenteel worden uitgewerkt, volgt op de noodkreet van de politie over het sterk gestegen aantal geregistreerde incidenten met verwarde personen.

Bij deze ‘top 50 van meest verwarde personen’ gaat het veelal om mensen die bewust zorg mijden, of niet in staat zijn er zelf om te vragen – en die kampen met een cocktail van ellende, zoals een psychische stoornis, verslaving, dementie, een verstandelijke beperking en diverse levensproblemen. Bemoeizorg – een term uit de jaren negentig – kent vele vormen, en kan al relatief simpel beginnen, bijvoorbeeld met consequent toezicht dat psychiatrische patiënten hun voorgeschreven medicijnen gedisciplineerd innemen.


Burgemeesters mogen mensen gedwongen laten opnemen als ze een acuut gevaar vormen voor zichzelf of hun omgeving. Maar dat gaat de G40 niet ver genoeg. "Het kan helpen als we een lijst van patiënten kunnen opstellen die zorg nodig hebben," zegt Crone. Intern bestaan zulke overzichten al. "Maar als je niets mag doen dan is het een loze lijst," zegt Crone. Staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid) zegt dat burgemeesters al veel kunnen om "achter de voordeur in te grijpen''. Maar hij benadrukte ook dat het kabinet werkt aan betere wetgeving rond deze problematiek.

(burgemeester Krikke; foto: ANP)