Er komt een stroom aan reacties los op het overlijden van Ruud Lubbers. De langstzittende premier van Nederland (1982-1994) stierf vandaag op 78-jarige leeftijd in het bijzijn van zijn vrouw en kinderen in zijn woonplaats Rotterdam. We zetten de eerste reacties op een rij.

“Wij gedenken Ruud Lubbers als een groot staatsman met een indrukwekkend verantwoordelijkheidsgevoel,” aldus koning Willem-Alexander, koningin Máxima en prinses Beatrix in reactie op het overlijden van de oud-premier. Ze wijzen erop dat Lubbers zich als minister-president twaalf jaar lang energiek inzette voor economisch en sociaal herstel. “Latere generaties konden daarop voortbouwen.”

“Wij gedenken hem ook als een moedig en invoelend mens. Zijn familie wensen wij kracht toe in deze moeilijke dagen."

Premier Mark Rutte is geschokt door het overlijden van Ruud Lubbers. Hij roemt de CDA'er om hoe hij Nederland in de jaren tachtig door slecht economisch weer loodste. “Nederland verliest een staatsman met een grote statuur.''

Rutte benadrukt dat zijn voorganger niet alleen iemand was die hij uit zijn jeugd kende, maar ook als informateur in 2010 toen Lubbers betrokken was bij de vorming van het tweede kabinet Rutte. “Ik heb hem toen en later leren kennen als een intelligent, wijs en betrokken mens. Mijn hart en gedachten zijn nu bij zijn vrouw Ria, zijn kinderen en kleinkinderen. Hen wens ik alle kracht toe die nodig is om dit grote verlies te dragen.''

“Ruud Lubbers was daarnaast een overtuigd Europeaan en wereldburger. In een tijd die bol stond van de internationale spanningen heeft hij Nederland internationaal een gezicht gegeven. Tot ver buiten onze landsgrenzen werd hij gezien en gewaardeerd.''

Volgens CDA-leider Sybrand Buma was Ruud Lubbers een “groot staatsman en een overtuigd christen-democraat.”

“Nederland is Lubbers veel dank verschuldigd voor de doortastende en kundige wijze waarop hij ons land land uit de diepe crisis van de jaren tachtig heeft geloodst. Afkomstig uit een Rotterdamse ondernemersfamilie koos Lubbers op jonge leeftijd voor een loopbaan in dienst van het algemeen belang. Een hele generatie Nederlanders groeide op in de tijd dat hij minister, fractievoorzitter en premier was."

CDA-partijvoorzitter Ruth Peetoom noemt Lubbers een groot premier en benadrukt dat hij de langstzittende minister-president was die Nederland heeft gehad. “Een bijzondere politicus, die werelden met elkaar verbond. Een ondernemer in de politiek, idealistisch en pragmatisch, intellectueel en hands-on, katholiek in de polder, altijd bereid om even met je mee te denken. Het CDA is Ruud Lubbers heel dankbaar voor alles wat hij ons land en voor onze partij betekend heeft. We zijn heel verdrietig om zijn overlijden en zullen hem zeer missen.”

Fractievoorzitter van D66 Alexander Pechtold: “Met verdriet kennis genomen van het overlijden van Ruud Lubbers. Ons land verliest een groot christendemocraat, spitsvondig taalvernieuwer, markant staatsman, leider in economische crisistijd, overtuigd Europeaan en onbetwiste meester van het compromis.''

Fractievoorzitter van de ChristenUnie Gert-Jan Segers: “De staatsman van mijn jeugd is niet meer. Ben hem dankbaar voor zijn onvermoeibare inzet voor ons land en ook voor zijn pleidooien voor betere zorg voor de schepping.''

Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid): “Ook voor mij de premier van mijn jeugd. Rotterdams in zijn doortastendheid en nuchtere pragmatisme. Indrukwekkende man. Mooie herinneringen aan zijn betrokkenheid in Rotterdam. Wens zijn familie heel veel sterkte.''

Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib: “Wat een verdrietig nieuws. We kennen Ruud Lubbers als een warm en hartelijke man met een groot hart voor onze democratie. Als premier had hij altijd veel respect voor de Tweede Kamer. Hij is van grote betekenis geweest voor de Nederlandse politiek.''

Ank Bijleveld, minister van Defensie en partijgenoot: “Hij was ziek, maar het nieuws is toch wel heel onverwacht. Ik ben in de tijd van het derde kabinet-Lubbers in de Tweede Kamer gekomen in een fractie van 54 mensen.''

“Premier Ruud Lubbers stond open voor de opvattingen van andersdenkenden, ook als hij die niet tot de zijne wilde of kon maken,” zegt oud-PvdA-politicus en oud-premier Wim Kok. Hij was van 1989 tot 1994 minister van Financiën en vicepremier in het derde kabinet-Lubbers, en daarna diens opvolger. In het kabinet Lubbers-III stond wederzijds respect centraal, herinnert Kok zich, “ook als we van meningen verschilden. Als premier stelde Lubbers - waar dat mogelijk was - zich boven de coalitiepartijen en ook dat heb ik zeer gewaardeerd.'' En: “Hartelijk en voorkomend in de omgang en resultaatgericht.''

Kok roemt zijn betrokkenheid bij vraagstukken over internationale migratie, de vluchtelingenproblematiek en klimaat en milieu. “Met zijn overlijden is een groot man van ons heengegaan, aan wie Nederland veel dank verschuldigd is.''

Jesse Klaver, leider van GroenLinks (via Twitter): “Ruud Lubbers overleden. Ik wens zijn familie en vrienden veel sterkte met dit verdrietige nieuws. Ruud, bedankt voor je inzet voor duurzaamheid en vluchtelingen."

Lodewijk Asscher, leider van de PvdA (via Twitter): “Ruud Lubbers: 1939-2018. Moge hij rusten in vrede. Indrukwekkende staat van dienst. Icoon. Premier van mijn schooljaren. Ik wens zijn familie, vrienden en partij veel sterkte."

Kees van der Staaij, fractieleider van de SGP in de Tweede Kamer: “We gedenken Ruud Lubbers met groot respect. Hij was in lastige tijden langdurig premier met veel vasthoudendheid, creativiteit en toewijding."

Minister Kajsa Ollongren: “Oud-premier Ruud Lubbers overleden. De man van de no-nonsense politiek en ‘Lubberiaans’ taalgebruik. Ik leerde hem kennen toen hij in 2010 informateur was.''

(met dank aan: ANP; foto: ANP)