De Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv), die op 1 mei dit jaar is ingegaan, moet tijdelijk buiten werking gesteld worden. Eerst moeten noodzakelijke wijzigingen worden doorgevoerd. Dat bepleiten twaalf organisaties, waaronder Bits of Freedom, Greenpeace en de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten. De organisaties stonden vandaag tegenover de Staat in een kort geding in de Haagse rechtbank.
De organisaties hebben vooral moeite met het door onder meer de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) grootschalig verzamelen van gegevens via bulkinterceptie - door de tegenstanders van de wet ook wel het sleepnet genoemd - het verzamelen van informatie via informanten, het hacken van derden en het doorgeven van gegevens aan buitenlandse diensten.
Groot probleem is volgens de organisaties dat met deze nieuwe wet grote hoeveelheden data onder het bereik van onder meer de diensten kunnen komen die pas daarna worden onderzocht op relevantie. "Als is vastgesteld dat gegevens niet relevant zijn, worden ze vernietigd. Dat zou juist andersom moeten zijn: tenzij is vastgesteld dat gegevens relevant zijn, moeten ze vernietigd worden." De advocaten van de twaalf organisaties vergelijken de Wiv met een boot "die al voor de tewaterlating lek was." De organisaties zijn niet tegen de wet in zijn geheel, wordt benadrukt. "Maar op een aantal onderdelen is de Wiv te ver doorgeschoten."
De landsadvocaat noemt de kritiek van de organisaties niet terecht. "De bevoegdheden van de diensten moeten zo gericht mogelijk worden ingezet." Daarbovenop zijn er volgens haar vele waarborgen in de wet ingebouwd, onder meer doordat voor veel zaken toestemming van de minister nodig is. "Er is absoluut geen sprake van het willekeurig verzamelen van data. Het beeld dat vele onschuldige burgers worden afgeluisterd is vals."
De rechter doet op 26 juni uitspraak.
Eerder dit jaar werd een raadgevend referendum over de nieuwe wet nipt door de nee-stemmers gewonnen. In de Tweede Kamer is daarna besloten om een aantal aanpassingen door te voeren. Ook na de zomer wordt hier in de politiek nog over gesproken.
(foto en bron: ANP)