De 50 ‘grootste gekken’ van Den Haag en regio gaan intensieve bemoeizorg krijgen. Het gaat hierbij nog om een proefproject. Doel is om te voorkomen dat psychiatrische patiënten die bijvoorbeeld na een (gedwongen) opname zijn ontslagen uit een GGZ-instelling eenmaal vrij op straat zichzelf en anderen iets aan kunnen doen of (opnieuw) voor overlast zorgen. Deze nieuwe aanpak, waarvan de details momenteel worden uitgewerkt, volgt op de noodkreet van de politie over het sterk gestegen aantal geregistreerde incidenten met verwarde personen.

Bij deze ‘top 50 van meest verwarde personen’ op wie het proefproject zich gaat richten, gaat het veelal om mensen die bewust zorg mijden, of niet in staat zijn er zelf om te vragen - en die kampen met een cocktail van ellende, zoals een psychische stoornis, verslaving, dementie, een verstandelijke beperking en diverse levensproblemen. Bemoeizorg - een term uit de jaren negentig - kent vele vormen, en kan al relatief simpel beginnen, bijvoorbeeld met consequent toezicht dat psychiatrische patiënten hun voorgeschreven medicijnen gedisciplineerd innemen.

Parnassia

Burgemeester Pauline Krikke kondigde het proefproject afgelopen donderdag aan tijdens het raadsdebat over de steekpartij aan het Johanna Westerdijkplein op Bevrijdingsdag; niet toevallig, want iedereen vraagt zich af hoe het kan dat de 31-jarige Syrische statushouder Malek F., die eerder in de GGZ-instelling Parnassia opgenomen was geweest en blijkbaar levensgevaarlijk was, zich vrij op straat kon bewegen. Zijn familie bereidt nu een aangifte voor tegen Parnassia, omdat “ondanks herhaalde waarschuwingen dat het niet goed ging met Malek, er niet tijdig werd ingegrepen.” Toch is het steekincident niet de directe aanleiding geweest voor de start van dit nieuwe proefproject, hooguit het meest recente bewijs dat intensieve bemoeizorg heel hard nodig is.

De werkelijke aanleiding is dat het aantal incidenten met verwarde personen de politie van de eenheid Den Haag al langere tijd boven het hoofd dreigt te groeien. In 2017 werden 10.800 van dergelijke incidenten geregistreerd, waarvan de helft alleen al in de stad Den Haag. Landelijk is het beeld vergelijkbaar, al concentreren de problemen zich al jaren in de grote steden. ‘Personen met verward gedrag’ is dan ook in 2016 in een project gegoten in opdracht van de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, en Veiligheid en Justitie in samenwerking met de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Daarbij hebben gemeenten als Den Haag de opgave om voor 1 oktober 2018 een goed werkende aanpak te realiseren.

Onno Hoes

Om gemeenten te ondersteunen, knelpunten te adresseren en de voortgang te bewaken, is voor dit project een zogeheten Schakelteam samengesteld onder leiding van Onno Hoes. Burgemeester Krikke heeft inmiddels met Hoes gesproken, als ook met andere burgemeesters in de regio. De proef met intensieve bemoeizorg voor de ‘top 50 van meest verwarde personen’ komt rechtstreeks uit die gesprekken voort.

In een tussentijds rapport liet het Schakelteam - dat eigenlijk van plan is 1 oktober te stoppen - onlangs weten zorgen te hebben over de voortgang bij de gemeenten. Voornaamste struikelblok is het vinden van een werkbare balans tussen het centraal stellen van (hulpbehoevende) mensen en de ongekende bureaucratie (door alle instellingen die zijn betrokken). “Er worden veel goede wil en plannen geconstateerd bij alle partijen en die komen ook wel steeds verder tot elkaar, maar in de praktijk moet er nog een hoop gebeuren. De praktijk is veel weerbarstiger dan je zou denken,” aldus Onno Hoes, die voorspelt dat een echt goede, complete aanpak uiteindelijk nog wel een paar jaar zal vergen.