door Coos Versteeg

Over het Nederlands verzet tegen de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn boekenplanken vol geschreven. Over het Geuzenverzet, het communistisch verzet, het verzet van oud-militairen, joden en protestants-christelijke groepen. Onderbelicht bleef tot nu toe het bepaald niet geringe aandeel van Indo’s en Indonesiërs in de illegaliteit. 

Het boek ‘Zijn jullie kerels of lafaards?’ (€29,50) van de Nederlands/Molukse journalist/schrijver Herman Keppy maakt aan die leemte een eind. Het is een eerbetoon aan de Indonesiërs, Molukkers en Indo’s (van gemengd bloed) die veelal voor studie in Nederland verbleven toen de nazi’s binnenvielen.

Zij werden actief in de illegale pers, hielpen joden onderduiken, namen deel aan knokploegen of vertrokken als Engelandvaarder om als jachtvlieger of anderszins de gewapende strijd tegen de Duitsers op te pakken. Hun namen zijn onbekend gebleven, ze zijn vaak niet eens onderscheiden en er zijn geen straten naar ze vernoemd. Voor een deel komt dat, omdat velen zich - na hun strijd tegen het fascisme - keerden tegen de Nederlandse overheersing van Indië waar al geruime tijd een vrijheidsstrijd gaande was.  

‘Zijn jullie kerels of lafaards?’ is in die zin een monumentje voor de Indische gemeenschap die zo nadrukkelijk en indringend actief is geweest in het verzet tegen de Duitse bezetting. Het boek werd - na twaalf jaar noeste arbeid - dinsdag gepresenteerd in het Haagse Venduehuis der Notarissen, muzikaal opgeluisterd door Ernst Jansz.

De keuze voor deze vroegere Doe Maar-musicus was geen toeval, want zijn vader Rudi Jansz speelde een belangrijke rol in de illegaliteit, zowel in Den Haag als Amsterdam. De verzetsgroep, waarvan hij deel uitmaakte, was onder meer verantwoordelijk voor de overval op het distributiekantoor in de Copernicusstraat in augustus 1944; een actie die sommigen uiteindelijk met de dood moesten bekopen. Rudi Jansz zelf werd in mei 1945 door de Canadezen bevrijd uit kamp Amersfoort.

Tegelijk met het boek werd ook het nieuwe ‘Indies Tijdschrift’ gepresenteerd, een uitgave die zich richt op de (post)koloniale cultuur en geschiedenis. ‘Indies Tijdschrift’ De uitgave zal twee keer per jaar verschijnen en staat onder hoofdredactie van Ester Wils. Het 0-nummer wordt in een oplage van 10.000 gratis verspreid via de boekhandel. Een abonnement kost €10. Zowel het boek ‘Zijn jullie kerels of lafaards?’ als ‘Indies Tijdschrift’ zijn publicaties van Uitgeverij West uit Den Haag.