De gemeenteraad van Den Haag kan geen beleid bepalen noch zijn controlerende taak uitoefenen als hem essentiële informatie wordt onthouden. Dat raakt niet alleen aan de grondbeginselen van onze democratische rechtsstaat; als het gaat om het inmiddels hyper-actuele dossier over de financiering van Haagse moskeeën door buitenlandse mogendheden, kan dat verregaande consequenties hebben en uiteindelijk zelfs levensgevaarlijk zijn.

Uit onderzoek van NRC en Nieuwsuur naar onder meer de financiering van de islamitische organisatie en moskee as-Soennah in Den Haag blijkt dat het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (plus Integratie) vorig jaar informatie over die moskee-financiering heeft achtergehouden voor gemeenten, ook voor Den Haag. Het ministerie beschikte al in 2013 over lijsten met namen van moskeeën en de door hen in Koeweit en Saoedi-Arabië aangevraagde of verkregen financieringen. Om de “diplomatieke vertrouwelijkheid” niet te schenden, hield het ministerie die lijsten tegen de borst en liet het de gemeenten, waaronder Den Haag, in het ongewisse. Pas toen NRC en Nieuwsuur lucht kregen van het bestaan van de lijsten uit Koeweit en Saoedi-Arabië, begon het ministerie mondjesmaat gemeenten te informeren, en dan alleen nog over financieringen uit Koeweit. Zo werd Den Haag pas geïnformeerd in september 2017; Pauline Krikke was toen net zes maanden burgemeester, na Jozias van Aartsen te hebben opgevolgd. Hem werd de lijst uit Koeweit eveneens pas in het najaar van 2017 gewaar, zo bevestigde hij gisteren tegenover NRC.

Ongehoord

“De constatering dat de informatiedeling laat op gang is gekomen, is terecht,” schrijft minister Wouter Koolmees van SZW aan de Tweede Kamer, vooruitlopend op een debat samen met de ministers Stef Blok van Buitenlandse Zaken en Sander Dekker voor Rechtsbescherming.

De nieuwe gemeenteraad kan nu laten zien of hij ruggengraat heeft. De burgemeester treft vooralsnog geen blaam, maar het wordt nu wel tijd dat zij de gemeenteraad gaat informeren wat het college eraan doet om de verantwoordelijke ministers te bewegen noodzakelijke informatie op structurele basis met de gemeente te gaan delen. Er wordt zoveel over de Haagse moskeeën, en met name over as-Soennah, beweerd dat feitelijke en objectieve informatie essentieel is voor de raad om beleid te maken en beslissingen te nemen. De Haagse PVV spreekt inmiddels bij as-Soennah al over een 'haathut'. Waar feitelijke informatie ontbreekt, ontstaat giswerk; in zo'n klimaat gaan emoties al snel met politici en hun kiezers aan de haal. Zo vlak voor de Ramadan is dat bovendien niet handig.

Hoe cruciaal informatie is, blijkt in Geleen. NRC en Nieuwsuur kwamen erachter dat de plaatselijke moskee in 2013 geld had aangevraagd in Saoedi-Arabië om een nieuw gebouw te kunnen kopen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag was hiervan op de hoogte, maar deelde de informatie niet met de gemeente Geleen. Het Limburgse stadsbestuur verkocht vervolgens zijn oude sociale werkplaats voor 200.000 euro onder de getaxeerde waarde aan het moskeebestuur. Inmiddels is de financiering onderwerp van een witwasonderzoek en is de moskee een radicale koers gaan varen. “Met de kennis van nu zou dit ongetwijfeld tot een andere afweging hebben geleid,” aldus de gemeente in NRC.

Radicalisering

Burgemeester Pauline Krikke heeft het kabinet intussen meerdere malen opgeroepen om voor gemeenten inzichtelijk te maken “hoe en waar in Nederland onze manier van leven en onze democratische rechtsstaat worden ondermijnd.” Ook vindt zij dat er “wettelijke mogelijkheden moeten komen om vervolgens handelend te kunnen optreden.”

Ondertussen blijft de gemeenteraad opvallend stil, op een oprisping van de Haagse PVV na. Terwijl dit verder reikt dan poffertjeskramen, koningskermissen en ondergrondse afvalcontainers. Den Haag is een stad waar omstreden imams, mogelijke radicalisering van jongeren, en de invloed van een extreme islam op onze open en vrije samenleving aan de orde van de dag zijn en oprechte waakzaamheid vragen. Dan kan ook een gemeenteraad niet langer werkeloos toezien hoe op het Binnenhof en elders op de ministeries in Den Haag essentiële informatie voor deze stad om welke reden dan ook onder de handgeknoopte Perzische tapijten wordt geveegd.

(tekst: Frank Hitzert)