Zomaar een week in januari, een kleine maand geleden. Drie berichten op de website van het waterschap Schieland en de Krimpenerwaard. Over het vangen van rivierkreeften en hoe effectief dat wel niet zou zijn. Over bestrijding van de muskusrat; vorig jaar kennelijk een recordaantal. En over de bever en of inwoners van het waterschap zo goed zouden willen zijn te melden waar ze knaagsporen, dammen of burchten hebben aangetroffen?

De dieren in de waterschappen hebben het zwaar. Sommige dieren móeten weg. De muskusrat graaft holen in de dijken, die daardoor zouden kunnen instorten. In 2022 werden er in heel Nederland ruim twintigduizend gevangen, daarna gedood. De karkassen worden opgehaald voor afvalverwerking. Het waterschap van Schieland en de Krimpenerwaard deed in het eigen gebied naar verluidt goede zaken in het gestaag uitroeien van de soort. Waarvan akte.

De Amerikaanse rivierkreeft graaft ook holen, daarnaast spijzigen ze zich aan waterplanten. Hierdoor kan de biodiversiteit afnemen. De Krimpenerwaard is een landelijke hotspot van de Amerikaanse rivierkreeft met – naar het schijnt – zo’n tientallen miljoenen exemplaren in de vele kilometers aan slootjes. Het waterschap is twee jaar geleden begonnen met het intensief wegvangen van de kreeften. Ze ving al gelijk tachtigduizend van de beestjes, al spreekt het waterschap liever in termen van gewicht. Kilo’s en kilo’s aan gevangen rivierkreeft eindigen in restaurants of gaan als voer naar de dierentuin in Blijdorp.

Problemen zijn er om voorkomen te worden; alternatieven voor bestrijding zijn er volop. Zo kun je holletjes en gangetjes in dijken weer dichtmaken als ze zijn verlaten, of je kunt werken met gaas en afrastering. Maar echt een dijk van een preventieve maatregel is het sterker maken van het ecosysteem. Muskusratten en Amerikaanse rivierkreeften zijn uitheemse invasieve soorten, ‘exoten’. Zorg er dan voor dat de inheemse natuur tegengas kan geven.     

Van de rivierkreeft en muskusrat kenden we het moordlustige regime al, helaas. Maar de beschermde bever, moet ‘ie er nu óók al aan? Oudere lezers kunnen zich nog wel de tijd heugen dat de bever was uitgestorven in ons land en in de jaren tachtig werd uitgezet. Ook bevers graven holen, waar andere knaagdieren (een muskusrat, zeg) graag gebruik van maken of gezellig bij intrekken. Muskusrattenbestrijders geven aan daardoor hun werk niet goed meer te kunnen doen. De ‘nulstand’ aan muskusratten raakt zo uit zicht.

De kunst bij dit soort omfloerst taalgebruik is om goed te lezen. Dit staat er: alle muskusratten moeten weg uit Nederland, daarom willen we ook de bever kunnen bestrijden. In Limburg gebeurt het al. Daar kunnen zogenoemde wildbeheereenheden toestemming vragen om bevers te kunnen doden.

Gelukkig is het in Schieland en de Krimpenerwaard nog niet zo ver. Het gebied is (nog) geen beverhotspot. Maar wat niet is, kan nog komen. Er gaan in de waterschappen nu al geluiden op de bescherming van bevers wat te laten vieren, want blijkbaar gaat het té goed met de soort. Als ik dat hoor, vraag ik me weleens af hoe het überhaupt te goed met een soort kan gaan. Wanneer zou het te goed met mensen gaan?

Het antwoord laat zich raden. Het gaat nóóit te goed met levende wezens. Iedereen heeft een intrinsiek belang te leven, er te mogen zijn. Het huidige beleid van het waterschap staat hier haaks op. De dieren zijn vogelvrij verklaard, maar zo vrij als vogels zijn ze niet. Toch gek dat wij denken zomaar te kunnen beschikken over leven en dood. Rare jongens, die mensen.

Zal je Partij voor de Dieren hebben. Die doet 15 maart aanstaande voor het eerst mee met de verkiezingen voor het waterschap van Schieland en de Krimpenerwaard. Met als stip op één het doel om het uitroeien van soorten per onmiddellijk te herzien. Een keiharde verkiezingsbelofte, zoals ’t heet.

Zo raar nog niet. Alle dieren hebben immers waarde.

* Jaap Rozema is lijsttrekker namens Partij voor de Dieren tijdens de verkiezingen op 15 maart aanstaande in het waterschapsgebied van Schieland en de Krimpenerwaard. In Rotterdam ligt dat grofweg tussen de rivieren Schie en Nieuwe Maas.