Het kon niemand ontgaan: radio, tv en kranten lieten ons weten dat we in 2017 de grootste groei van het toerisme sinds tien jaar hebben meegemaakt. Bijna 18 miljoen buitenlanders overnachtten in Nederland; toeristen merendeels uit Duitsland, België en Engeland. Zo’n 20 procent kwam van buiten Europa.
City-marketeers glimmen van trots bij groeicijfers, maar in diverse media worden ook kritisch kanttekeningen gemaakt. De Dikke van Dale kan daardoor meteen een nieuw woord noteren: overtoerisme. Zo was op tv te zien hoe in Zandvoort hele straten zonder vaste bewoners zitten, omdat alle huizen airb&b zijn geworden.
Al eerder heb ik op deze plek geageerd tegen het heilloos promoten van Den Haag als toeristenbestemming. Ik wil niet in herhaling vervallen, maar de verbijstering was te groot toen ik onlangs een stukje in AD Haagsche Courant las. ‘Vergeet Barcelona, Den Haag is de nieuwe bestemming. De korte stad- en strandvakantie die mij heeft verrast’, zo schrijft de Britse blogster Chloe Gunning over haar verblijf in Den Haag en Scheveningen.
‘Vergeet Barcelona, Den Haag is de nieuwe bestemming’. Alsof wij daarop zitten te wachten. Barcelona is vreselijk. Geworden, wel te verstaan. De prachtige stad is na jarenlange intensieve promotie een waardige concurrent van het totaal verpeste Venetië geworden. Een overvol pretpark, waarin onafzienbare mensenmassa’s 365 dagen per jaar over de Ramblas schuifelen.
Gewone woonhuizen in een straal van kilometers rond het centrum hebben massaal plaats gemaakt voor hostels, bed & breakfast en airb&b’s. Gewone winkels zijn bar, restaurant, fastfood-filiaal of souvenir-shop geworden. Omdat de oorspronkelijke bevolking de woningen niet meer kan betalen, zijn scholen zonder leerlingen geraakt en verbouwd tot hotel, net als winkelcentra, de markthal, het kantoor en de bank. Het gemeentebestuur is inmiddels tot het besef gekomen dat het zo niet langer kan en heeft - veel te laat - een hotelstop ingevoerd.
Nee, het nieuwe Barcelona worden… dat gun je zelfs het inmiddels redelijk onleefbare Amsterdam niet. Maar wat doen ze bij Den Haag Marketing? Die nodigen een Brits huppelkutje met een reisblog uit om van onze belastingcenten een paar dagen in een strandhuisje op Kijkduin door te brengen. Eerder hadden ze ook al de Chinese filmster Hai Qing - met 10 miljoen volgers op de Chinese social media - hier first class gefêteerd om Den Haag te promoten.
Wanneer dringt het nu tot de beperkte hersenmassa van deze marktkooplui door dat we bezig zijn onze dagelijkse leefomgeving langzaam om zeep te helpen? Wanneer roept iemand binnen het gemeentebestuur, dat we anders moeten gaan denken? Maar nee, als slaafse lemmingen rennen kortzichtige politici achter de hijgerige city-marketeers aan in de richting van de afgrond.
Amsterdams burgemeester Femke Halsema is zich rotgeschrokken van de ellende die ze aantrof in de uitgaansgebieden. Dat wist ze als inwoner van de hoofdstad natuurlijk al lang, maar er was een Ombudsman en een landelijke krant voor nodig om het probleem op de agenda te krijgen. Halsema vraagt nu bij de minister om meer politie, want het aantal 020-inwoners staat - als je de miljoenenstroom toeristen ook meetelt - niet meer in verhouding tot het aantal dienders.
Voorlopig gaat Amsterdam op de Wallen - want de meeste toeristen komen voor hoeren en drugs - nu extra ‘dweilbeurten’ instellen om de straten een paar keer per dag te ontdoen van weggesmeten frietbakjes, bierbekers en waterflesjes en onderwijl de gevels en trottoirs pisvrij te spuiten. Eerlijk is eerlijk, werkgelegenheid geeft zo’n toeristentsunami wel. Maar als je al die kosten, de schade, overlast en ander ongemak nu eens aftrekt van de inkomsten, ontstaat er financieel toch een ander beeld.
In plaats dat bestuurders elders de ellende in Amsterdam zien als hoe het absoluut niet moet, willen ze nu allemaal een graantje meepikken. In Leiden, Utrecht, Delft, Den Haag en zelfs in Hindelopen; overal krijgen wethouders economische zaken, stadspromotie en horecabeleid dollar-tekens in hun ogen. Den Haag Marketing-baasje Marco Esser prevelt dat met name de lager opgeleiden een baan in de toeristenindustrie vinden en roeptoetert onderwijl naar de Amerikanen, Chinezen, Koreanen en Japanners in de rij voor het Rijksmuseum, dat wij in het Mauritshuis ook mooie Rembrandts hebben hangen.
Amsterdam - tien jaar geleden nog gepikeerd dat Scheveningen een terminal voor cruiseschepen wilde bouwen - is inmiddels dolblij met die gretige buren. Alsof je een deel van de luizen op je hoofd doorgeeft aan een ander en je zelf iets minder jeuk ervaart. Amsterdam promoot zelfs de Friese meren als Amsterdam Lake District.
‘Vergeet Barcelona, Den Haag is de nieuwe bestemming’ blogt Cloe Gunning. Misschien kan burgemeester Femke Halsema een populaire blogger inhuren om die permanente file hoerenlopers op de Wallen richting Koninklijke Residentie aan Zee te leiden: ‘Vergeet De Wallen. De Doubletstraat is de nieuwe bestemming.’ Ongetwijfeld goed voor de werkgelegenheid.
Allemaal naar de Doubletstraat
8 September 2018, 10:58 uur
Columns