Voor een simpele controle van het cholesterol vervoegde ik mij eind juni bij de Bloedafname in Bronovo. Terwijl ik met ’t door de huisarts verstrekte formulier op de balie afliep, riep de assistente al: “Heeft u een nummertje getrokken?” Nee, dat had ik niet. “U moet eerst een nummertje trekken,” klonk er als tweede zin vanachter het plexiglas. 

Terug in de gang, bleek daar inderdaad een nummertjes-automaat te staan. Nee, ik mankeer niets aan mijn ogen. Het onopvallende zuiltje was me gewoon ontgaan. En nadat ik genummerd en wel plaats had genomen in de wachtruimte, zag ik hoe de ene na de andere bezoeker hetzelfde overkwam. “Heeft u een nummertje getrokken?”, bleek zo’n beetje de standaard-openingsvraag aan de balie.

Ruim drie maanden later ben ik er opnieuw. Mijn huisarts wil weten hoe ’t er nu met de cholesterol voor staat. Wijs geworden door mijn vorige bezoek, heb ik in de gang keurig een nummertje getrokken. Ik neem plaats in de wachtruimte met zicht op het beeldscherm waar wordt aangekondigd dat B058 thans aan de beurt is en hoe lang de wachttijd voor mij ongeveer zal zijn. In de 26 minuten die ik daar doorbreng, klinkt het vanachter de balie voortdurend: “U moet eerst een nummertje trekken.”

Ik had een groot stuk geel etalage-karton mee moeten nemen, bedenk ik. En wat visdraad, een rode viltstift en een schaar. Dan had ik in die 26 minuten een grote opvallende pijl geknutseld en die aan het systeemplafond boven de nummertjes-automaat gehangen. Want zou er nou niemand in al die maanden in Bronovo op het idee zijn gekomen, dat er kennelijk iets mis is met de zichtbaarheid van dat ding? Of zouden die dames achter de balie het juist leuk vinden om honderd keer op een dag mensen terug naar de gang te sturen?

Toen ik daags na mijn bezoek een interview las met Ingrid Wolf, voorzitter van de Raad van Bestuur van HMC waar Bronovo onder valt, werd mij ineens iets duidelijk. Bronovo is bezig met een ontmoedigingsbeleid. Het is helemaal niet de bedoeling dat je er tevreden bent, want het populaire ziekenhuis zit in een sterfhuisconstructie. Immers, de sloop c.q. verkoop van de grond aan een projectontwikkelaar levert veel meer geld op dan gezondheidszorg. Dat is een paar jaar geleden al berekend door Wolfs voorganger Paul Doop; een gereformeerde CDA-prominent die zich eerder al in Amsterdam heeft onderscheiden door alles te verkwanselen wat dik poen oplevert.

Ingrid Wolf gaat enthousiast verder op die geldgedreven koers om Bronovo in 2024 te sluiten. Logisch, anders was zij niet als opvolger van de kille rekenmeester Doop zijn benoemd. Wie nog dacht dat vrouwen aan de top meer empatisch gevoel in de wijze van besturen zouden brengen, ziet die illusie hier in rook opgaan. Want tijdens de eerste corona-golf, zette mevrouw Wolf al meteen haar naaldhakjes in het zand toen er geluiden opgingen dat de lege ziekenzalen in Bronovo misschien weer open zouden kunnen gaan. Bij elk argument dat Wolf gaf om dit vooral niet te doen, proefde je de onwil, de angst dat daarmee de lucratieve vastgoeddeal op den duur alsnog in gevaar zou komen. 

Terwijl op hemelsbreed op 20 kilometer afstand voor liefst negen miljoen euro een noodhospitaal uit de grond werd getimmerd, bleef Bronovo alleen beschikbaar voor wat poliklinische behandelingen waarbij je hooguit een nachtje in een ziekenhuis moet blijven. Althans als het een doordeweekse dag is, want in het weekeinde blijft het - enkele jaren geleden voor vele miljoenen gemoderniseerde - Brovono gesloten.

Tweede golf

Nu de tweede coronagolf zich in volle omvang aandient en de reguliere zorg andermaal in het geding komt, kijken er opnieuw mensen naar Bronovo. Mevrouw Wolf haast zich om klip en klaar te stellen dat er wat haar betreft niets is veranderd en Bronovo geen corona-patiënten kan herbergen. “Het ziekenhuis is daar niet op ingericht, het heeft geen intensive care en daarmee niet de specialisten en verpleegkundigen die nodig zijn voor de opvang van corona-patiënten.”

Een paar jaar geleden was er nog wel een intensive care in Bronovo, maar die afdeling is - net als de spoedeisende hulp - volledig ontmanteld. Ik vraag me af of het herinrichten niet goedkoper uitpakt dan een noodziekenhuis in Ahoy uit de grond te stampen. Maar dat zal wel te simpel zijn gedacht. Je zou hopen dat tijdens een pandemie zoals die thans de wereld beheerst, de topmensen in de zorg de koppen bij elkaar steken en brainstormen hoe ze op welke wijze dan ook een steentje kunnen bijdragen aan het ledigen van de nood. Zou het bijvoorbeeld soelaas bieden als ziekenhuis Westeinde zich vooral op corona richt, maar dat alle blindedarmen, heup- en knie-operaties, nierstenen, steekwonden, moeilijke bevallingen en hartpatiënten ver weg van de corona-afdeling in Bronovo onderdak vinden? Ook in het weekeinde.

Ik betwijfel of mevrouw Wolf die betrokkenheid opbrengt en creatief mee wil denken. Het lijkt er eerder op dat deze voormalig vaatchirurg hoe dan ook met een spuit dodelijke morfine klaar staat om Bronovo voorgoed in te laten slapen. Mooie praatjes genoeg over reguliere contacten met al die groepen die Bronovo willen behouden, maar intussen in onwrikbaar rechte koers afvaren op de klinkende vastgoedeuro’s. De tijd dat medische zorg hand in hand ging met idealisme, ligt immers ver achter ons.

Chris Oomen, de gefortuneerde ex-baas van zorgverzekeraar DSW, liet een jaar geleden weten de sluitingen Bronovo absurd te vinden. Pure kapitaalvernietiging, noemde hij het; zeker met het oog op de groei van Den Haag en de vergrijzing van de bevolking. Oomen, nummer 51 in de Quote 500 staat bekend als een even scherpzinnig als eigenzinnig man met het hart op de juiste plaats. Hij had contact gehad met een aantal artsen uit Bronovo en opperde vervolgens om de tent zelf te kopen en er een bloeiend, rendabel ziekenhuis van te maken. Maar onlangs nog liet Oomen in een interview horen dat hij niet verwacht dat HMC zal happen. 

Als iets weerspiegelt hoe fout het de afgelopen tijd is gegaan met de marktwerking in de zorg, dan is het de kwestie HMC Bronovo. Een modern geoutilleerd ziekenhuis (waar de menselijk maat nog geldt) dat beoogt de komende tijd steeds minder mensen te trekken. Dat vooral niet mag concurreren met HMC Westeinde en HMC Anthoniushove. Reken het gerust tot de uitwassen van het kapitalisme. Ik vermoed dat die bordkartonnen pijl boven de nummertjes-automaat bij Bloedafname er de resterende jaren ook niet zal komen.