De twee werelden

3 April 2020, 22:35 uur
Columns
mainImage

Een van de redenen dat ik graag luister naar levensverhalen uit Indië, is dat er van die onvoorstelbare stukken in zitten. Klein jongetje naar het internaat gebracht. Waarom? Zijn peranakan-moeder wilde voor hem het beste. Zo groeide Felix Bakker op. Vorige week stierf hij, 94 jaar.

Dat van zijn moeder vertelde Felix zelf aan me. Ik interviewde hem destijds op de Tong Tong Fair over zijn leven in het tehuis, samen met een andere ex-tehuisjongen (ook tachtigplusser) die bij Pa van der Steur had gezeten. Toen Felix het podium op kwam, schrok ik. Dat fragiele. Hij zag zo slecht, de stoel die voor hem klaar stond, kon hij niet vinden. Bij het voorgesprek had hij een sterkere indruk gemaakt.  Maar toen hij eenmaal zat, keerde iets van die energie terug. Hier zat iemand die getuigen van het verleden belangrijker vond dan fysieke malaise. Hij moest en zou vertellen, over zijn jeugd, zijn moeder, de oorlog, de spoorweg, en ook het internaat. Zijn generatie heeft zulke verhalen. Dat je denkt: kan niet. Gelukkig heeft Felix het in een boek opgeschreven.

Ongeveer op dezelfde dag dat ik van Felix' verscheiden hoorde, kreeg ik een mail van een Indische jongere die op zoek was naar het verleden van zijn familie. Hij had er een stuk over geschreven en of ik dat wilde lezen. Ik las het. Daarna dacht ik: nee, en nee, en dit klopt ook niet. Maar ik dacht ook: Indische geschiedenis is anders dan Hollandse geschiedenis. Het perspectief maakt dat je anders kijkt, en ja, waar te beginnen? Dat is voor iedereen zoeken en puzzelen, en de waarheid van het ene boek afwegen tegen dat van een ander boek. En luisteren naar de laatste generatie die het uit eigen ervaring kan vertellen.

Ik weet dat het levensverhaal van Felix groter is dan dat van een kleine jongen en zijn moeder, maar toch is dat het sterkste bij me blijven hangen. Hij vertelde hoe hij in twee werelden leefde, die van het internaat en die van 'thuis'. Dat het een bewuste  keus van zijn moeder was geweest: de Nederlandse taal, het onderwijs, haar kind moest kansen krijgen. Ach, die lieve moeder, dacht ik, ze moet geweten hebben dat ze koos voor het weggroeien van haar kind. Ook dat is het Indische levensverhaal: opoffering en liefde. Ze is vast haar hele leven trots gebleven op Felix, en terecht.

https://www.Indischeschrijfschool.nl