Al meer heb ik betoogd, dat zich democratisch noemende mensen moeite hebben met democratisch genomen besluiten als die hen niet bevallen. De benoemde Eerste Kamer gaat besluiten van de gekozen volksvertegenwoordiging - de Tweede Kamer - tegenhouden.

Democratische rechtstaat

In onze grondwet staat dat wij een democratische rechtstaat zijn. Prof. Doudt (Politicoloog 1925-2009) en de leermeester van vele PvdA-partijgenoten, zei het al. “Nederland is een rechtstaat, maar geen democratie.”

Hij doelde daarmee niet alleen op het benoemen van burgemeesters en het afwijzen van referenda, maar ook op de partijstructuren en de invloed van de Eerste Kamer (Senaat). Dit orgaan wordt op een merkwaardige getrapte manier “gekozen” door de leden van de Provinciale Staten, maar kan in theorie alle besluiten van de direct gekozen Tweede Kamer tegenhouden.

Achterkamertjes

Al weer een tijdje geleden werd ik door Geert Wilders gebeld met de vraag of ik hem in de Eerste Kamer wilde vertegenwoordigen. Verrast zei ik: ”Ja graag.” Later realiseerde ik me dat het bij alle politieke partijen in ons land zo gaat. Overal wordt op de partijburelen onder elkaar uitgemaakt wie er zitting gaat nemen in de Eerste Kamer: het is een erebaan voor oud politici en andere regenten. In theorie toetsen die de door de Tweede Kamer aangenomen wetten op hun houdbaarheid c.q. uitvoerbaarheid. Iets dat ook de taak van de Raad van State is. Daarnaast is het een achtervang voor de Tweede Kamer waarbinnen fouten kunnen worden hersteld: N.B. formele fouten, geen politieke fouten.

Uit 1848

De kieslijsten voor de Eerste Kamer worden dus door de partijbesturen samengesteld. De leden van de Provinciale Staten wordt aangeraden te stemmen op nummer één van de lijst. Dat gaat absoluut tegen de oorspronkelijke intentie van dit merkwaardige kiessysteem in. Om er voor te zorgen dat alle provinciën in de Eerste Kamer worden vertegenwoordigd en niet alleen politici uit de randstad (Holland) zitting nemen, is dit uit 1848 daterende kiessysteem nog steeds van toepassing. Alleen is sinds 1848 de politieke situatie enigszins veranderd (sic) en kunnen mensen uit de verre provinciën gewoon naar Den Haag komen. Kortom de Eerste Kamer heeft haar oorspronkelijke taak – vertegenwoordiging van alle gewesten - verloren.

Politiek orgaan

Toen de PVV in 2010 besloot het eerste kabinet Rutte te gedogen, riep Job Cohen (PvdA) dat ze in de Eerste Kamer alle voorstellen van de Tweede Kamer als een sneeuwschuiver zouden wegduwen c.q. wegstemmen. Zo werd de Eerste Kamer een antidemocratisch instituut. De eerlijkheid gebiedt te zeggen, dat het Hans Wiegel was, die in “de nacht van Wiegel” (1999) zijn partijlijn niet volgde en het correctief referendum torpedeerde. De eerste keer dat de Eerste Kamer een puur politiek besluit nam. Ironisch genoeg om de meest democratische manier van kiezen te voorkomen (referendum)

Nu dreigt de oppositie dit ondemocratische instituut weer in te zetten om democratisch genomen besluiten tegen te houden.

Grappig, maar misschien ook tragisch is het feit dat prof. Doudt (uit mijn inleiding) zich verheugde op de komst van Fortuyn. Pim zou wel eens een einde kunnen gaan maken aan de regentencultuur in ons land, meende hij. Helaas, die kans is ons ontnomen, maar ook zonder hem kunnen we natuurlijk de Eerste Kamer gewoon afschaffen, zoals de grote staatsman Thorbecke in 1848 al voorstelde.