Het is in het nieuws dat de leeftijdgrens om naar de kinderfilm Pietje Bell te kijken van alle leeftijden, via 14 naar 9 jaar is gegaan, omdat iemand geklaagd heeft. Plotsklaps realiseren we ons dat slechts één persoon zo’n invloed kan hebben, maar het is in ons land ondertussen gewoonte geworden om naar slechts één persoon of een kleine groep te luisteren.

Politiek voorbeeld

Onze stad heeft vier jaren gekreund onder het juk van een links stadsbestuur. Dat bestuur bestond ook bij de gratie van één persoon. De eerlijkheid dient te zeggen dat ook het college daarvoor een meerderheid van slechts één zetel had.  

De trend om met een zeer geringe meerderheid te regeren werd gezet in 1977 bij het formeren van het eerste kabinet Van Agt – Wiegel. Van Agt wilde kost wat kost niet met Den Uyl regeren en smeedde een kabinet dat slechts op een meerderheid van twee zetels kon rekenen. Hij stopte met de traditie om een zo breed mogelijke regering te formeren, daarna volgde andere partijen zijn voorbeeld.

Rechters

Het zo belangrijke besluit om gezinshereniging voor asiel c.q. gelukzoekers uit te stellen; een besluit genomen door een democratisch samengestelde regering wordt in de wielen gereden door één ondemocratisch benoemde rechter. Daarvoor al werd de hele regering op het matje geroepen, omdat we in ons land -  met goedvinden van de Tweede en Eerste Kamer - de klimaatdoelen niet zouden halen. Een ondemocratische stichting vroeg een niet democratisch gekozen rechter in te grijpen en het gebeurde. Zo’n rechter moet natuurlijk zeggen dat hij volgens de trias politica niet op de stoel van de uitvoerende macht kan gaan zitten, maar dat komt bij onze magistratuur niet op.

Leden politieke partijen

In ons land zijn 371.000 mensen lid van een politieke partij. Dat lijkt veel, maar het is net iets meer dan 2% van onze bevolking. Zij vormen het landsbestuur, bevolken de controlerende lichamen, benoemen magistraten en bepalen de politieke koers. Bij iedere besluitvorming is vrijwel altijd tegenstand van de oppositie; zelden wordt een besluit met algemene stemmen genomen. Die oppositionele minderheden worden genegeerd, maar kunnen op een andere manier proberen hun zin te krijgen door gebruik te maken van de ongekozen media om zo de publieke opinie en besluitvorming te beïnvloeden. Politici, afhankelijk van stemmen, zijn zeer gevoelig op dat gebied; plotsklaps krijgen soms heel kleine minderheden een gezicht en aandacht.

Mode verschijnselen

Dat leidt tot aandacht op diverse terreinen. Aandacht die komt en daarna weer wegebt. Club van Rome, feminisme, zure regen, gat in de ozonlaag, CO2 probleem, N2 probleem, discriminatie van islamieten, vrouwen, gekleurde Nederlanders, vreemdelingen en de LHBTI+ gemeenschap natuurlijk, onttakeling van onze nationale helden en nu slavernij.

Irrationeel karakter

Het vervelende bij al die aandachtsgolven is het vaak irrationele karakter. Welk West Afrikaans land heeft excuus aangeboden voor het verzamelen en vangen van slaven voor de transatlantische slavenhandel? Welk islamitisch land bekijkt het eigen verleden met dezelfde kritische blik die ze werpt op het verleden van Westerse landen? Waarom kan een heel kleine gemeenschap de hele samenleving dwingen om het noemen van man en vrouw te verbieden? Waarom kan een minuscuul groepje vorderen dat we transgender vrije toiletten moeten hebben?

Over de grens kijken.

Nu is klagen over ons land een nationale gewoonte, waar ik volop aan mee doe. Maar als we verder kijken, dan valt het heel erg mee; we hebben het zo slecht nog niet.

Er zijn landen, zoals Rusland en China, waar ook één persoon beslist. Niet over een wetsvoorstel of gemeentelijk voornemen, maar over het hele dagelijkse leven. De hele toekomst van miljoenen mensen wordt bepaald door enkelingen. Wat dat betreft zijn de positieve ontwikkelingen die uit de Franse Revolutie (1789) zijn voortgekomen aan vele landen voorbij gegaan.

Natuurlijk kleven er bezwaren aan onze manier van besluitvorming, maar kijken over de grens relativeert die bezwaren enorm.