Helden op hun laatste benen

28 June 2022, 21:08 uur
Columns
mainImage

Doordat steeds meer helden uit mijn jeugd gaandeweg het leven laten of op hun laatste benen lopen, was ik maar al te blij met de uitnodiging om de show van John Cleese te bezoeken. Wat heeft die man me altijd laten lachen met Monty Python en Fawlty Towers. ‘Last Time to See Me Before I Die’ heet het programma, waarmee de inmiddels 82-jarige Britse komiek al een jaar of acht de wereld rond reist; volgens Cleese noodzakelijk om de alimentatie van zijn derde echtscheiding te kunnen betalen. 

Het was puur toeval dat ik naar Cleese kon. Mijn oudste zoon had een jaar geleden al twee kaartjes op de 1ste rang (liefst €84,25 per stuk) gekocht als verjaarscadeau voor zijn beste vriend. En die beste vriend vergat de datum in zijn agenda te noteren en zat op ’t moment suprême ineens in New York. “Ga jij dan met me mee pap?” Nou, dat hoefde hij geen twee keer te vragen, al was het in Amare; het geldverslindende prestige-object van drie elkaar opvolgende cultuur-wethouders waar ik me nog steeds over kan opwinden. Maar tegelijk knaagde er ook een zekere nieuwsgierigheid naar het nieuwe Haagse kunstpaleis dat door pech, schandalen en ellende wordt achtervolgd. Want nauwelijks geopend is Amare al aan het verzakken, zodat - als er niets gebeurt - we straks onze eigen Toren van Pisa aan het Spui hebben.

Op deze zwoele, zonovergoten avond staan de pakweg tien garderobe-medewerkers er voor Piet Snot bij, want geen mens draagt bij deze temperatuur een jas. Ook verder geen personeelstekort hier. Overal staan gastvrouwen en -heren om ons te wijzen welke kant we op moeten. We moeten helemaal naar de achterkant van de hal lopen om daar de roltrap naar boven te nemen en eenmaal op hoger niveau aanbeland moeten we de trap in de zaal weer helemaal naar beneden af. Ik weet niet of de routing zo bedoeld is, of dat dit een omleiding is vanwege de dringende verzakkings-werkzaamheden. Eerlijk is eerlijk, ik ben aangenaam verrast door het afwerkingsniveau van het gebouw. Waar het Danstheater een toonbeeld was van goedkope materialen en klungelige grove constructies, zie ik hier veel fraaie houtsoorten en een en al luxe uitstraling.

Uitverkocht

Ook al is de show al eerder in Nederland geweest, de zaal met 1500 zitplaatsen is compleet uitverkocht. Zowel Residentie Orkest als Nederlands Dans Theater zullen van een dergelijke bezettingsgraad slechts kunnen dromen. Maar dat gaan we de komende jaren wel in de exploitatietekorten terugzien. De prognoses zijn destijds allemaal enthousiast opgekrikt om het verhaal op papier financieel sluitend te krijgen. Daar hoeft onze boomlange Brit zich geen zorgen over te maken. Na een snelle rekensom gok ik dat John Cleese een kleine 50.000 euro aan deze avond moet overhouden. Misschien had hij het programma beter ‘Donate For My Divorce’ kunnen noemen.

Op zes strategische plekken in de zaal hangen grote beeldschermen, waarop de bejaarde Cleese zijn tekst kan lezen. Ik moet automatisch denken aan Wim Kan, die tegen het eind van zijn loopbaan grote vellen papier met teksten op de vloer van het podium had liggen. Het voordeel van die zes schermen is, dat Cleese niet de hele tijd één richting op hoeft te kijken. Hoe hij zijn hoofd ook houdt, er draait altijd wel een auto-cue voor zijn ogen. 

John Cleese beweegt oud. Zijn stem klinkt oud en wat hij ons voorschotelt is ook merendeels oud. Filmfragmentjes uit Monthy Python, uit Fawlty Towers, Life of Brian, A Fish Called Wanda begeleid met sappige anekdotes - die deels ook al in zijn autobiografie te vinden waren - en hier en daar een belegen mop. Maar Cleese pakt ook wel wat actualiteit mee. Helemaal woke vraagt hij zich af of hij nog wel van zwarte humor mag spreken? Of dat dit voortaan ‘humor van kleur’ moet heten? Maar ik vind het allemaal niet erg. Al beweegt Cleese maar één oog of laat hij een boer, alles wat deze man doet prikkelt je lachspieren.

Na een uur kondigt Cleese geen pauze aan, maar laat hij weten dat hij nodig moet pissen. Dat moeten er meer. En dan ontdek ik iets opmerkelijks. Ik heb heel wat theaterzalen in de wereld van binnen gezien, maar voor het eerst maak ik kennis met een herentoilet waar een lange wachtrij staat, terwijl de dames moeiteloos door kunnen lopen. Is dit een statement van de architect? De meeste theaters hebben immers toiletgroepen die voor mannen precies even groot zijn als voor vrouwen en omdat de dames er nu eenmaal langer over doen, ontstaat dáár juist altijd stagnatie. Maar hier is het andersom. Het herentoilet is met drie urinoirs en twee potten slechts een fractie in omvang van de damesafdeling. Wat zou John Cleese hier wel niet van vinden?

Busje komt zo

Eenmaal buiten vraag ik me af welke komieken aan het eind van hun Latijn ik verder nog moet bekijken voor ze dood gaan? Freek de Jonge was vroeger geweldig, maar blijft de laatste twintig jaar steken in vervelend zelfingenomen gezeik. Die hoef ik niet meer te zien. Paul van Vliet heb ik altijd meer gewaardeerd als columnist dan als cabaretier. Mini&Maxi traden helaas in 2017 voor het laatst op. Op de come-back van Waardenburg & De Jong zit ik niet te wachten. En aan Paul de Leeuw heb ik nooit veel gevonden en die stapelt nu alleen nog maar mislukking op mislukking. Laten we hopen dat hij zich aan zijn woord houdt om helemaal met tv te stoppen als ‘Busje komt zo’ flopt.

Maar dan ineens denk ik aan Youp van ’t Hek. Al jaren is op zaterdagochtend ’t eerste wat ik doe zijn column in NRC/Handelsblad lezen. Ik hou van die man en van zijn moreel kompas. Ik hou van zijn getier en gevloek, van zijn politiek incorrecte praat en van de wijze waarop hij alle blaaskaken voor gek zet. Hoe hij de draak steekt met het speedbootje van de koning en met mondkapjes-oplichter Sywert. Youp is bezig met zijn Laatste Ronde, een toer langs alle (leuke) theaters waar hij ooit heeft opgetreden. Daar moet ik absoluut naartoe. De laatste kans om hem te zien voor hij overlijdt. 

Als ik Youps speellijst op internet bekijk, zie ik alleen maar Uitverkocht, Uitverkocht, Uitverkocht. Tja, in Heerhugowaard zijn nog plaatsen, maar ik heb werkelijk geen idee waar dat ligt. Terwijl ik overweeg dat gat te googelen, zie ik ineens dat ik nog verder naar beneden kan scrollen. En daar staat als verrassing de Schouwburg in Rijswijk: verkoop gestart. Voor 33 euro per persoon bemachtig ik plaatsen op rij 14. Een koopje. Youpiiiiiiieeeee!!!!