Talkshows als Jinek en Beau zijn dol op Richard de Mos. Of hij nou van corruptie wordt verdacht, een boek publiceert of zich met Code Oranje in een (mislukt) avontuur van een landelijke partij stort, de vlot gebekte Richard mag graag in plat Haags zijn zegje aan de tv-tafels doen.

En dat gaat hem goed af. Richard praat niet met meel in de mond, zoals de meeste politici. Hij roeptoetert er lekker op los, gooit er wat complottheorietjes tegenaan, neemt het niet altijd even nauw met de waarheid en voelt feilloos aan wat de ontevreden burger wil horen. 

Zo functioneert ook zijn partij in de gemeenteraad. Er gaat vrijwel geen dag voorbij of Hart voor Den Haag wil iets. En dat wordt breeduit geventileerd. Meer openbare toiletten, minder verkeersobstakels, meer terrassen, minder tocht, meer actie tegen katalysatordieven, minder duisternis in de Schilderswijk, meer HTM-haltes, extra straf voor geweld tegen ambulancepersoneel, meer eer voor Pim Fortuyn… roept u maar. Alles draait om aandacht.

Sinds de smadelijke affaire waarbij De Mos en zijn uit D66 gedeserteerde collega Rachid Guernaoui wegens een corruptie-onderzoek uit het college van burgemeester en wethouders werden geknikkerd, zint Richard op wraak. Hij wil een glorieuze comeback met liefst vijftien gemeenteraadszetels. En gelet op het zwakke zooitje dat thans de stad bestuurt, is dat nog niet eens zo’n rare verwachting.

Maar het rommelt binnen Hart voor Den Haag. Met het binnenhalen van types als Rita Verdonk en Constant Martini voorzag ik al een hoop vermakelijke herrie. Maar veel eerder dan gedacht, is 't nu reeds hommeles bij de partij van Richard de Mos. Zelfs zozeer dat twee raadsleden van Hart voor Den Haag per direct zijn opgestapt en de fractie daarmee van negen naar zeven zetels zakte; dus niet langer dé grootste partij binnen de Haagse gemeenteraad is. Ook in de recente peiling van Maurice de Hond daalde De Mos van 21 naar 20 procent.

Zou dat al te maken hebben met het feit dat de raadsleden Frans Hoijnk van Papendrecht en Janice Roopram onlangs met slaande deuren zijn vertrokken? Ruzies en rellen horen bij populistische partijen. Dat was al zo bij Boer Koekoek, bij Janmaat, bij Pim Fortuyn, bij de PVV en bij de bende van Baudet. Het verbaast me dus geenszins dat het bij Hart voor Den Haag rommelt. 

Onverkiesbaar 

Frans en Janice zijn woedend, omdat de almachtige leider Richard de Mos hen op een onverkiesbare plek heeft gezet voor de verkiezingen van maart. Frans Hoijnk van Papendrecht - die zich met zijn 50plus zetel pas halverwege de rit bij Hart voor Den Haag aansloot - liet in de media horen dat De Mos zich niet aan eerdere afspraken houdt. En Janice Roopram geeft aan dat ze wordt gestraft voor het feit dat ze intern kritiek leverde op de wijze waarop de partij de verkiezingscampagne financiert. Bij een club, waar toch al een geur van zwendel aan kleeft, geen onbelangrijk punt. Ook de door De Mos gedumpte oud-PVV’er Hero Brinkman repte van integriteitskwesties.

Richard de Mos wuift al die verwijten echter weg. Hij stelt zich een beetje op als een autoritaire voetbaltrainer, zeg maar type Louis van Gaal. Zonder aanzien des persoons wil hij met 't beste team de wedstrijd in gaan. En daarbij duldt hij geen tegenspraak. Maar zoals voetbaltrainers vaak dubbele agenda’s hebben, horen we nu ook dat De Mos vooral kandidaten in de basis zet die flink wat sponsorgeld binnen brengen. Hoe meer sponsors van 1000 euro je levert, hoe hoger je ster rijst. Een reeks kleinere bijdragen is natuurlijk ook welkom. Je kunt als kandidaat ook een wit voetje bij de grote leider halen als je veel deelnemers weet te werven voor een groot sponsordiner bij Simonis tegen het tarief van €250 per stoel. 

Dat Richard de Mos niet veel boodschap heeft aan loyaliteit, kan ik wel een beetje begrijpen. De man dacht een kleine tien jaar geleden nog carrière te maken binnen de PVV. Maar toen het puntje bij paaltje kwam, zette Geert Wilders hem op een onverkiesbare plek. De Mos heeft aan den lijve ondervonden dat loyaliteit binnen de politiek niet bestaat. En als hij dat toch nog niet helemaal door had, dan konden zijn nieuwe partners in crime Rita Verdonk en Constant Martini hem wel bijpraten. Die twee kunnen moeiteloos een masterclass geven als het om intriges gaat.

Saillant detail is dat De Mos met het lozen van Frans Hoijnk van Papendrecht ook een wat ongemakkelijke situatie met de splinternieuwe partijgenoot Martini voorkomt. Voormalig Vaderland-journalist Hoijnk van Papendrecht was - voor hij namens 50plus in de gemeenteraad kwam - jaren achtereen hoofdredacteur van het gratis nostalgie-krantje De Oud Hagenaar, waarvan Martini weer de uitgever was. En die twee zijn niet bepaald als dikke vrienden uit elkaar gegaan. 

Hindoestaans

Maar met Janice Roopram ligt het anders. Zij is niet alleen een charmante, intelligente en bovendien welbespraakte dame, zij oefent ook nog een niet te onderschatten aantrekkingskracht uit op het Hindoestaanse electoraat in Den Haag. Den Haag telt - sinds Suriname in 1975 onafhankelijk werd - een grote Hindoestaanse gemeenschap. En veel mensen uit die gemeenschap stemmen graag op een mede-Hindoestaan.

Over die strategie had Martini, die vele jaren de scepter zwaaide binnen de Haagse PvdA, zijn nieuwe strijdmakker De Mos toch even kunnen bijpraten. Want de PvdA heeft vele jaren Johan Chandoe als gemeenteraadslid gekoesterd. Chandoe kwam in 1978 met voorkeurstemmen in de raad, puur dankzij zijn Hindoestaanse achterban. Dat Chandoe regelmatig tijdens de raadsvergaderingen in slaap viel en dan geen idee had waarover werd gedebatteerd, nam de partij op de koop toe. Niemand durfde Chandoe de wacht aan te zeggen, want hij was een stemmentrekker van de eerste orde. 

Bij de Haagse CDA-fractie pasten ze vier jaar later hetzelfde troeteltrucje toe met Ram Ramlal, de eerste niet-Christen binnen de partij, die het zelfs tot wethouder (en vervolgens tot kamerlid) schopte. Voor Chandoe kwam op den duur Rabin Baldewsingh in de plaats, die zijn raadszetel in 1998 - ook weer dankzij voorkeurstemmen -veroverde.

Het opmerkelijke is nu dat De Mos, voor iemand met een PVV-verleden (en nog steeds veel PVV-vriendjes in zijn entourage), wel kandidaten met een Marokkaans of Turkse achtergrond hoog op de lijst heeft gezet; toch niet het eerste waar je aan denkt bij aanhangers van de Minder-Minder-doctrine. Maar ja, die zullen wel de nodige sponsoring meebrengen. En ook Moslim-donaties stinken niet. Gelukkig serveren ze op dat fundraisingdiner bij Simonis vooral vis en geen varkensvlees.