Tijdens het luisterkijken naar de Top 2000 werd het me opeens duidelijk. Ik zag op tv hoe wildvreemde mensen in een Hilversums studiocafé genoten van en meezongen met de muziek die ze zelf hadden gekozen. Geweldige songs zaten erbij. Maar ook een massa bagger. En denkt niet iedereen dat? Vind ik Pink Floyd en Coldplay een zegen en Snoop Dogg en Claudia de Breij een straf om naar te luisteren, u denkt daar waarschijnlijk 180 graden anders over. Uw en mijn familie en vrienden ook. En de buren en kennissen daarvan op hun beurt niet anders.
De Top 2000 bindt, dat is zeker. Want iedereen geniet er op zijn of haar eigen wijze van. Maar de Top 2000 vérbindt niet. Niemand heeft een zelfde gevoel, smaak en voorkeur als een ander. Het binden is gedacht vanuit de Top 2000. En niet vanuit de mensen die zich ermee verbonden voelen. Want, belangrijk, die voelen zich in het geheel niet met elkaar verbonden. Waar ik zachtjes meezong met In My Life van de Beatles en moeite had mijn tranen te bedwingen, zag ik later in die tv-studio iemand woordelijk iets van ene Kendrick Lamar meezingen. Wat een idioot, dacht ik. Maar werd ik boos of agressief? Niet in het minst. Ik begreep de smakeloze man niet, maar tolereerde hem wel. Vrijheid, blijheid.
Het wezenlijke verschil tussen binden en verbinden wordt al jaren lang niet gezien. Politici, media en andere aandachtstrekkers preken het heilige verbinden. Wij moeten ons met elkaar verbinden, niemand uitgezonderd. Zo wordt de wereld weer één. Maar ik wil me helemaal niet verbinden met mensen waar ik niks mee heb! Ik wil mijn eigen vrienden kiezen, omgaan met de mensen die ik zelf kies en die mij op hun beurt ook graag in hun omgeving hebben. Woody Allen omschreef het zo duidelijk als maar kan zijn: “I'd never join a club that would allow a person like me to become a member.”
Zonder tegenstander geen wedstrijd
Waarom dit pseudofilosofische gelul, ik was toch van de sport, met name het voetbal? Klopt. Want er is een overeenkomst. Voetballiefhebbers hebben allemaal het voetbal lief. Tot zover de overeenkomst met de fans van de Top 2000. Maar tolereren voetballiefhebbers elkaar ook? Nee dus. Nooit. En daar zit het verschil. De stammenstrijd binnen het voetbal is primitief en verwerpelijk. Nee, uiteraard geldt dit niet voor de meeste voetbalsupporters, het merendeel is wel goed bij zijn of haar hoofd. Het gaat om die groepjes idioten die doorslaan wanneer hun club tegen de vijand voetbalt. Dan vergeten ze dat er zonder tegenstander geen wedstrijd is. En beseffen ze evenmin dat – in tegenstelling tot de Top 2000 – in het voetbal niet iedereen kan winnen.
Dat voetbal de spiegel van de maatschappij is, is oud nieuws. Dat onze Koning het in zijn kersttoespraak ook eerst en vooral over verbinden had, ach, wat moet je ermee. De sleutelwoorden van deze tijd zijn, behalve verbinden: gelijkheid, inclusiviteit en diversiteit. Maar volgens mij is het enige begrip dat echt telt en van waarde is in onze ontspoorde samenleving: tolerantie. Stephen Stills schreef in 1970 Love The One You’re With met de prachtige wenstekst: “The eagle flies with the dove”. De adelaar en de duif tolereren elkaar. Hij ontbrak in de Top 2000. Maar had voor mij op de eerste plaats mogen staan.