Misschien is het typerende van weemoed dit: het duurt zo lang. Dat vage gevoel van verlangen met verdriet blijft aanhouden, als het eenmaal is ontstaan. Op de Tong Tong Fair besefte ik opeens hoe weinig kleine oude dames in sarong kabaja er nog waren. Dat was vroeger anders.
Wanneer was dat: vroeger?
We leven door de ene dag na de andere en als we geluk hebben, gaat het vanzelf en toch is er een verleden tijd. Tien, twintig jaar geleden beleefde ik op de Tong Tong Fair - toen Pasar Malam Besar - elke keer een bijzonder moment. Dan arriveerde de Senior Express. Ik ging aan de kant staan, half verdekt opgesteld om beter te kunnen zien wat er ging gebeuren. De alleroudsten arriveerden. Sommigen op een brancard, anderen in rolstoel of met een rollator, en weer anderen in een begeleidende rol. Het was een golf mensen waar ik mijn ogen niet af kon houden.
Vooral de vrouwen hadden iets intimiderends. Scherpe ogen, een besliste stap, en dan die uitstraling van wéten. Gewoon, wéten. Alles. Van hoe Indië was geweest, wat het betekende om in Nederland te wonen, tot en met of er taugé in een loempia hoort, wat goena goena is (en wat niet), en ook bezaten ze wijsheid over het leven. Ik durfde nooit iets te vragen. Ze zagen er niet uit of ze bereid waren een Hollands meisje te woord te staan dat haast niks wist, daar hadden ze vast geen tijd meer voor.
Elk jaar zag ik ze, de oude dames in sarong kabaja en ik dacht dat het zo zou blijven. Dat er tijd genoeg zou zijn voor mij om wèl een stap naar voren te zetten en vragen te stellen. Dit jaar besefte ik opeens dat er van die grote groep vrouwen er nog maar weinig kwamen.
Misschien zijn ze gestorven, dat lot treft ons allen. Of ze durven niet meer te reizen wegens de ouderdom die elk mens zo kwetsbaar kan maken. Toen voelde ik die weemoed in mijn hart. Ach, dat die vanzelfsprekendheid zomaar voorbij is gegaan, elk jaar een beetje meer, tot ik het verdwijnen voelde en zag. En nu mis ik ze zo.
Er waren veel jongeren op de Tong Tong Fair en dat is goed, maar ze weten zo weinig, en ook zij hebben die oude dames hard nodig, maar misschien zijn we te laat, o, dit erge van te laat.