Na de Eerste wereldoorlog werd de kaart van Europa flink opgeschud.

Het grote Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk viel uiteen en de staat Tsjecho-Slowakije ontstond.

In het westelijk deel van die staat woonden Sudeten-Duitsers, die liever in Oostenrijk bleven. Naar de verliezers werd in 1918 niet geluisterd en men bepaalde dat de Sudeten-gebieden onderdeel bleven van de nieuwe staat Tsjecho-Slowakije. De wens van Duits sprekende mensen, die zich totaal niet verbonden voelden met die nieuwe staat werd genegeerd.

Aan die situatie kwam een einde toen de westerse mogendheden onder aanvoering van nazi-Duitsland in 1938 een conferentie in München hielden. Daar werd besloten om - zonder daar de Tsjechen in te kennen - Hitler de gelegenheid te geven het Sudetengebied binnen te trekken en bij zijn Groot-Duitse Rijk te voegen.

Een half jaar later bezette Duitsland de rest van Tsjechië; Slowakije scheidde zich af. Het excuus van Hitler voor de annexatie was de aanwezigheid van nog vele Duitsers in bijvoorbeeld de hoofdstad Praag. Ook die wilden “Heim ins Reich.”

Het “tot hier en niet verder” van de bedrogen westerse mogendheden Frankrijk en Engeland leidde uiteindelijk tot de Tweede wereldoorlog, toen Hitler Polen wilde annexeren.

In 1945 na de oorlog werd besloten tot het oprichten van de Verenigde Naties in de hoop toekomstige conflicten uit te praten. De westerse mogendheden waren binnen dit orgaan oververtegenwoordigd en de USSR onder leiding van Stalin eiste meer plekken op; de Sovjet-Unie bestond immers uit meerdere staten. Men besloot onder andere Oekraïne ook een plek te gunnen. Op het Kremlin pakte men een landkaart en tekende daar de grenzen van de Oekraïne. Dat gebeurde vrij willekeurig, want het idee dat de Sovjet-Unie ooit uiteen zou vallen was toen irreëel.

Het gevolg was dat in die papierenstaat Oekraïne vele Russen woonden: vooral in het Oosten. Ze spraken Russisch en voelden zich Russen. Dat bleef zo toen de Oekraïner Chroesjtsjov in 1953 Stalin opvolgde.

Edoch, de Sovjet-Unie viel uiteen en Oekraïne werd een onafhankelijke staat met geconcentreerd in het Oosten een Russische bevolking, die zich ten eerste Rus en pas ten tweede Oekraïner voelde. 

Dat kwam in 2014 tot een eerste uitbarsting, toen de Russisch gezinde premier werd afgezet onder het gejuich van de Oekraïners en het Westen.

Op de Krim en in de oostelijke gebieden Donetsk en Loegansk, waar voornamelijk Russen wonen, riep men daarop eenzijdig de onafhankelijkheid uit en liet men dat bevestigen via referenda. Rusland bezette direct de strategisch zeer belangrijke Krim.

Oekraïne probeerde het Oosten tevergeefs weer binnen haar grenzen te krijgen en er ontstond een gewapend conflict, waarbij de Russen zich in schijnonafhankelijk hielden, maar in werkelijkheid de Russische separatisten met wapens hielpen. Hoe zouden zij anders aan geavanceerde raketten gekomen zijn waarmee vlucht MH 17 werd neergehaald?

Op dit moment rijden Russische militairen het pro-Russische Oosten van de Oekraïne binnen.

In 1938 reden de nazi’s het Sudetengebied in en een half jaar later werd Tsjechië bezet.

Engeland en Frankrijk hadden tijdens de conferentie in München nooit mogen toegeven! Altijd bleef de vraag in het achterhoofd spoken of de Tweede wereldoorlog was voorkomen als met toen voet bij stuk had gehouden.

Dat is het München dilemma, waar we nu mee geconfronteerd worden.