Het is u vast ook opgevallen, dat het afgelopen zondag muisstil bleef in de media. Ik zeg het even, dat was de verjaardag van Van Heutsz.  Het wordt niet echt meer in brede kring gevierd, en dat is toch jammer.

Nou zegt u natuurlijk: een verjaardag vieren, en van die man? Dat is de reactie die ik nodig heb. Want de naam van Van Heutsz roept altijd iets op. Meestal de gebruikelijke vooroordelen en stevige woorden, afhankelijk van het niveau van beschaving wat schelden met stemverheffing. Zo beginnen tegenwoordig de beste gesprekken. Zo is de moderne tijd.

Stel nu eens - u doet toch mee met een gedachtenexperiment?- ik zeg, stel nu eens dat de verjaardag van Van Heutsz een nationale feestdag werd, met ingang van volgend jaar. Straks komt het op 't journaal. Dan hebben we binnen de kortste keren een brede maatschappelijke discussie, die eerst bestaat uit ingezonden brieven en schreeuwen en die daarna de verdieping in gaat.

Dan gaat de een na de ander roeptoeteren over een koloniale oorlog, de rol van het staatshoofd daarin, de functie van militair geweld (ja, wat is dat eigenlijk) en de weging van verantwoordelijkheid. Plus wat je in de context van de tijd moet zien en hoe die tijd er eigenlijk uitzag. Maandenlang komt er kennis op tafel en we krijgen allemaal verstand van de zaak zoals de zaak nu eenmaal was, toen Wilhelmina als koningin der Nederlanden besloot dat Van Heutsz de Atjeh-oorlog moest winnen.

Dankzij de nieuwe nationale feestdag zijn we meteen af van het geklaag over slecht geschiedenisonderwijs. Met een stevig onderwerp is de betrokkenheid groot, en dan groeit het verlangen naar kennis. Sinds de discussie over Zwarte Piet begon, hebben enorm veel mensen gestudeerd op slavernij en migranten, gezagsverhoudingen en dat Nederland vroeger bij nader inzien niet zo blank was. Zo leren we razendsnel bij, als de wil er is.

Dus vandaar, dat ik vrijmoedig voorstel de verjaardag van Van Heutsz te vieren.  Met toespraken waarin feiten uit het leven van de jarige aan de orde komen. Een passend geschenk, waarvoor geld ingezameld wordt onder de Nederlandse bevolking. Dat is niet gek, hoor. Na de dood van Van Heustz gaven onze (over)grootouders graag geld aan een comiteetje om een monument voor de generaal op te richten. Dus die basis is er.

Daarom vraag ik thans alleen: hieperdepiep?