De aanbieding moet onweerstaanbaar zijn geweest. Voor slechts vijftien gulden mocht iedereen drie minuten lang telefoneren met familie op Java, Madoera of Bali. Wie dat wilde, ging naar de radiospreekcel aan de Prinsestraat. Daar kon dat. Sumatra en Celebes kostte achttien gulden, ook voor drie minuten. 

We zijn in de late jaren 1930. Mensen reizen tussen Indië en Nederland. Ook middenstanders, onderwijzers, kinderen die hier of daar onderwijs volgen, moeder-de-vrouw (die bestond toen nog) voor een vakantie of een vader die voor zaken naar Nederland werd geroepen door de grote handelsfirma's. De koloniale samenleving, dat waren vaak gewone mensen.

De een miste de ander, de ander miste de een. Even elkaars stem horen kon dus in de radiospreekcel. Dat kamertje was er speciaal voor ingericht. Een stoel. Het toestel. Een deur die dicht kon bij het gesprek. De bezoekers aan de cel namen vast zelf een zakdoek mee. Missen is verlangen, daar komen tranen van. 

Ik erger me zo vaak aan de meningen over het koloniale verleden. Al die beschuldigingen, al die visies en iedereen heeft zo'n superieur geweten dat met terugwerkende kracht het gehele verleden omvat, ook en juist de koloniale tijd. Zulke beterweters. Het irriteert maar soms intimideert het toch. Dat ik denk, nou ik zal maar niks zeggen. En dat irriteert me natuurlijk nog méér, want dan krijgen de grootste schreeuwers gelijk met hun fout-geroep. Dat moeten we niet hebben. Of stelt u zich zo een beschaving voor? 

Prinsenstraat 2, zegt een oud telefoonboek. Daar stond die radiospreekcel, want telefonie tussen de continenten verliep via radio. De tijd van telefoontafeltjes, kleedjes en ontzag voor de kosten van een gesprek, met een beambte die toezicht hield op de tijdsduur. Drie minuten zijn snel om. Je deed verstandig een lijstje mee te nemen voor wat je werkelijk wilde zeggen. 

Er is aan de Prinsestraat vast een stukje muur vrij voor een tegel met wat woorden erop over de mensen van toen, en wat ze gezegd kunnen hebben in die spreekcel. "Je weet, het is voor mijn carrière." "Voel je je al beter?" "Straks is je school af en dan kom je weer terug."Inderdaad, zo gewoon mogelijk. Dat we elke keer bij het passeren weten, zo was het óók, de koloniale tijd. Gewone mensen met hun gewone gevoelens, net zoals wij die hebben. Zij spraken voor vijftien piek met Indië.

https://www.kolonialezaken.nl/