Roofvogels en stikstofproblematiek

3 January 2023, 13:17 uur
Columns
mainImage

Het gaat heel goed met de roofvogelstand in ons land. De Rode en Zwarte Wouw zijn terug en ook de Oehoe, de grootste uil, is weer helemaal ingeburgerd. Nieuws, dat ons (mijn vrouw en mij) niet verwondert. Wij hebben op ons terras in Haamstede kunnen constateren, dat ook de Zeearend terug is van lang weggeweest.

Indicator

Roofvogels staan aan de top van de voedselketen, dus als het met hen goed gaat, is die voedselketen prima in orde. Veel prooidieren, dus ook veel voedsel voor die prooidieren. Insecten en vele planten die als maaltijd dienen voor die prooidieren moeten het dus ook goed doen. Kortom de roofvogelstand is een indicator van de toestand van het milieu. Als het ergens fout gaat zijn de dieren, die aan de top van de voedselketen staan, als eerste de pineut.

Menselijk ingrijpen

Wij zitten met ons terras aan de rand van een natuurgebied: de Schouwse duinen. Uniek en het is logisch dat het beschermd moet worden door het niet toegankelijk voor publiek te maken, maar er is een probleem. De mens dient in te grijpen en dat doen we door grote grazers, die er oorspronkelijk niet horen, te importeren. Mestkalveren en Shetland-pony’s grazen in de duinvalleien om bosvorming tegen te gaan. In feite zijn de duinen dus niet anders dan een door mensen onderhouden park met een natuurlijke uitstraling.

Parken i.p.v. natuurgebieden

Toen ik op de lagere school zat (zo heette het basisonderwijs toen) werd ons door de meester met trots verteld, dat vrijwel al onze woeste grond verdwenen was; alleen in Drenthe waren nog wat gebieden, die ook snel ontgonnen zouden worden. Ons land kent dus geen stukken grond meer, waar de natuur nimmer is gestoord door menselijk ingrijpen. Ook de Veluwe is het resultaat van menselijk handelen. Kortom buiten de duinen en de watergebieden zijn onze natuurparken van oorsprong anders; waarschijnlijk eiken- berkenbossen.

Los laten

Een van de redenen om stikstofuitstoting te reduceren is de conditie van onze postzegeltjes (Europees gezien) natuurgebied. Die reductie geeft veel ellende en roept veel maatschappelijke weerstand op. We kunnen natuurlijk ook gewoon leren leven met de veranderingen, die onze natuurgebieden weer zouden ondergaan als we geen stikstof reduceren. Ze zijn amper origineel en veranderen al eeuwen. Waarom niet nog wat intensiever onderhouden, zoals bij parken te doen gebruikelijk is. Accepteren dat er veranderingen komen; niet Europese exoten bestrijden en voor de rest de natuur haar gang laten gaan?

Investeren in de natuur

Laat de zuivelindustrie en de intensieve landbouw, onze grote exportproducten, gewoon doorgaan en accepteer de verhoging van de stikstof in ons land. Ter compensatie investeren in echte natuurgebieden zoals de Arctic en de oerbossen in de rest van Europa. Die moeten kost wat kost worden behouden en eventueel op natuurlijke wijze worden vergroot. Dat kan door daar de landbouwgebieden op te kopen en de bossen te beschermen tegen stropers en illegale houtkap. Door zulke grote wouden wordt de stikstofuitstoot ook verminderd, omdat ze stikstof vastleggen.

Europa en Nederland

Ons land betaalt netto het meest aan Europa. Onze stikstofnormen zijn dezelfde als die van bijvoorbeeld Finland. Is dat reëel? Kunnen ze in Europa niet zeggen: jullie verdienen geld en produceren voedsel voor het hele continent met jullie landbouwmethodes. Wij weten dat jullie na Malta het meest dichtbevolkte land van Europa zijn. Dat jullie het braafste jongetje van de klas zijn als het over de EU gaat. Jullie krijgen dus dispensatie en jullie hoeven de goedlopende agrarische sectoren niet te slopen. Het is niet nodig om duizenden hun toekomst te ontnemen, omdat jullie natuurparken anders van samenstelling zouden kunnen veranderen.

Nog beter is het volgens mij om gewoon uit de huidige EU te stappen, maar dat blijft helaas voorlopig nog een brug te ver.