Nog even en Den Haag is verlost van Benno Tempel, de blaaskaak-baas van het Haags Gemeentemuseum; pardon Kunstmuseum Den Haag. Tempelmans gaat terug naar de Veluwe - waar hij opgroeide - om aldaar directeur van het Kröller-Müller Museum te worden. “Opgeruimd staat netjes”, zou mijn moeder zeggen.

Benieuwd wanneer het aandachtszieke manneke de naam van Kröller-Müller wil wijzigen. Want dat prachtige instituut bestaat weliswaar al bijna honderd jaar, maar die naam geeft toch niet goed weer waar het museum voor staat; is bovendien voor veel buitenlandse bezoekers wat moeilijk uit te spreken. Benno heeft vast nog wel een ideetje.

Ja, ik stoor me ruim vier jaar na dato nog steeds aan dat stompzinnige Kunstmuseum. Ik blijf ook hardnekkig van Gemeentemuseum spreken. Ik ben even in de archieven gedoken en zie dat uit een enquete in 2018 onder bijna 3000 lezers van AD/Haagsche Courant duidelijk werd dat 69 procent van de ondervraagden tegen die naamswijziging was. Maar Benno zette als een ware Kruisvaarder door, omdat volgens hem ‘veel mensen geen beeld hadden wat ze in het Gemeentemuseum doen’. 

En daar had Tempel met zijn briljante inzicht wel even een punt. Daar zouden ze in het Rijksmuseum en Stedelijk Museum ook eens bij stil moeten staan. Of in het Mauritshuis en Boymans van Beuningen. En wat te denken van ’t Louvre, British Museum of Guggenheim? Dat ook de directeuren van het Singer Museum, van het Bonnefanten of Teylers Museum daar nou nooit over hebben nagedacht! Allemaal nietszeggende, onduidelijke namen. Net als Kröller-Müller.

Mondriaan

Dankzij Louis Wijsenbeek - de eigenzinnige kunsthistoricus die in 1971 een erfenis van 197 werken van Piet Mondriaan binnen sleepte - speelt het Gemeentemuseum een rol op het wereldtoneel. Toonaangevende musea in Parijs, Los Angeles of Tokio; wie iets met Mondriaan wil, moet zich nederig vervoegen aan de Stadhouderslaan te Den Haag. 
En in ruil voor een bruikleen moet je echt iets te bieden hebben: werken van Monet, Matisse, Kandinsky noem maar op. Of keiharde valuta. Dat kan ook.

Dankzij Wijsenbeek kwamen al zijn opvolgers als directeur in een gespreid bedje. Zelfs de grootste sukkel mocht ineens meepraten met de grote jongens in de wereld van de internationale kunstelite. 

Het Gemeentemuseum heeft het de afgelopen decennia echter niet getroffen met directeuren. Rudi Fuchs was de laatste baas met visie. Alleen had de man een enorm gat in zijn hand, waardoor er bij zijn vertrek in 1993 een miljoenentekort bleek. Daarna hebben we aan de Stadhouderslaan alleen maar jaren van afwisselend angsthazerij, bravoure en egotripperij meegemaakt.

Museon

Als kunstredacteur bij de Haagsche Courant heb ik tweede helft jaren tachtig meegemaakt hoe de aanstelling van een nieuwe directeur Gemeentemuseum in de gemeentepolitiek en daarbuiten leefde. Werd het Henk Overduin, Frits Becht, Margriet van Boven of Rudi Fuchs? Ook heeft er nog een stevige politieke strijd gewoed om Gemeentemuseum en aangrenzend Museon te fuseren onder directie van Museon-baas Wim van der Weiden. Dat waren nog eens tijden. 

Maar sinds de privatisering maakt vrijwel niemand zich er meer druk om wie het museum met de grootste verzameling Mondriaans ter wereld leidt. De collectie is nog altijd eigendom van de gemeente, maar de bemoeienis met het museum lijkt nihil. En zo kon die absurde, modieuze naamswijziging passeren.

Mijn hoop is erop gevestigd dat de nieuwe baas geen spotlight-zoeker, maar iemand met historisch besef zal zijn. Die lekker eigenzinnig dat stompzinnige Kunstmuseum weer terugdraait. Jammer van het briefpapier. Wellicht kunnen ze dat Benno Tempel meegeven als afscheidscadeau. Kan hij ’t straks op de Veluwe gebruiken als Kröller-Müller wordt omgedoopt in Kunstmuseum. Want die naam is dan weer vrij  beschikbaar. 

Hoewel KunstTempel hem misschien nog wel mooier in de oren klinkt.