Tegelijk met alle zoetsappige jubelverhalen rond ’t 20-jarige sprookjeshuwelijk van onze koning en zijn populaire vrouw, bracht de NPO een diepgravende 4-delige serie “Het Porseleinen Huwelijk” op tv over alle geheime machinaties om deze verbintenis destijds mogelijk te maken. Want hoe verkoop je aan het volk dat de kroonprins in ’t huwelijksbootje stapt met de dochter van een lid van de misdadige Argentijnse junta? Een man aan wiens handen misschien persoonlijk niet direct bloed kleeft, maar die als landbouwminister wel geheuld heeft met een regime van moordenaars en dieven.

Wat allereerst opvalt aan “Het Porseleinen Huwelijk” is dat ’t begin deze eeuw andermaal een socialistische minister-president was, die de Oranje-dynastie heeft gered. Zoals Joop den Uyl de val van het koningshuis voorkwam toen in 1976 duidelijk werd dat Prins Bernhard 1,1 miljoen dollar steekpenningen had aangenomen van vliegtuigbouwer Lockheed, zo manoeuvreerde Wim Kok met veel list en bedrog om te voorkomen dat de kroonprins het bijltje er bij zou neergooien. Wat zou hun rode voorganger Pieter Jelles Troelstra, die in 1918 nog Wilhelmina de laan uit wilde sturen en ietwat voorbarig de revolutie uitriep, ervan hebben gevonden?

Gold digger

Dankzij het boek ‘De Constructie van een Koningin’ van de Argentijnse journalisten María Paula Galloni en Rodolfo Vera Calderón gaat er een hardnekkig gerucht dat Maxima Zorreguieta van jongs af aan al op zoek was naar een rijke man van aanzien. Een reeks kerels passeren de revue, totdat ze in 1999 als ambitieuze bankemployée in New York, door vriendin Cynthia Kaufmann wordt meegevraagd naar een feest in de Spaanse kustplaats Valencia. Maxima zou hebben gezegd, dat ze graag wilde, maar dat ’t haar financieel even niet uitkwam. De vriendin wist haar echter van gedachten te doen veranderen met de mededeling: “Er komen twee prinsen. Een heel knappe en een heel rijke”. Die knappe was overigens kroonprins Frederik van Denemarken.

Nu ontstaan er wel meer huwelijken vanuit gold-diggers-motief. Je ziet het niet alleen bij prinsen, maar ook bij begaafde voetballers van het kaliber Wesley Sneijder, succesvolle projectontwikkelaars als Donald Trump, filmsterren, popartiesten etc. Eén van de erven Albert Heijn vertrouwde me ooit toe dat hij als puber al met twijfels worstelde of meisjes hem nou echt leuk vonden of dat ’t hen ging om de beurswaarde van zijn achternaam. En het zijn natuurlijk niet alleen vrouwen die voor de Jackpot gaan. Binnen het Huis van Oranje kwamen de prinsessen Juliana en haar dochter Marijke/Christina ook niet bepaald door hun leuke verschijning aan de man.

Maar daarover gaat “Het Porseleinen Huwelijk” niet. Onthullend is - dat vóór ook nog maar iemand van de regering op de hoogte is van de vlinders in de buik van de kroonprins, er al een antecedenten-onderzoek blijkt te zijn gedaan naar de vader van ’t meiske in kwestie. Het waarnemend hoofd van de Binnenlandse Veiligheid Dienst is zelfs - zonder verantwoordelijk minister Bram Peper over het ware doel van de missie te informeren - naar Buenos Aires gereisd. 

Niemand weet nu natuurlijk nog ergens van, maar het dossier bleek wel aanwezig in het archief van Max van der Stoel; de oud-politicus en oud-diplomaat die uiteindelijk een cruciale rol zou spelen in ’t mogelijk maken van dit huwelijk. De aanpak bij dat antecedenten-onderzoek doet sterk denken aan de omstreden naspeuringen bij Edwin De Roy van Zuyderwijn, de ex-man van prinses Margarita. Kennelijk kon koningin Beatrix het opnieuw niet laten.

Vuile handen

Het onderzoek naar de dubieuze vader Zorreguieta is echter peanuts bij wat er verder in de serie aan de orde komt. Want de vuile handen van de aanstaande schoonvader van ons (dan nog) toekomstige staatshoofd bezorgen premier Wim Kok slapeloze nachten. Oud-diplomaat Maarten Mourik heeft namelijk het Openbaar Ministerie verzocht Jorge Zorreguieta te vervolgen wegens misdaden tegen de menselijkheid, zodra de man voet op Nederlandse bodem zet. Dat lijkt juridisch mogelijk nu er al een uitspraak van het Amsterdams Gerechtshof ligt in een soortgelijke aanklacht tegen Desi Bouterse vanwege zijn Decembermoorden.

Achter de schermen komen het Kabinet van de Koningin en de hoogte baas van het Openbaar Ministerie in beweging om die rechtsgang onmogelijk te maken. Van een scheiding der machten lijkt ineens geen sprake meer als jhr. Joan Lodewijk de Wijkerslooth, voorzitter van het College van procureurs-generaal, zich rechtstreeks tot de Raad van State wendt en alvast het OM in Amsterdam instrueert. Om Zorreguieta in de toekomst van vervolging te vrijwaren, wordt de vergelijkbare zaak tegen Bouterse hals over kop afgeblazen. Het gezegde ‘Gelijke monniken, gelijke kappen’ was denk ik nooit zo bedoeld, maar het komt er wel op neer. Je kunt niet de Surinaamse moordenaar vervolgen en zijn Argentijnse evenknie vrijuit laten gaan, omdat die nu eenmaal de schoonvader van de koning is. De nabestaanden in zowel Argentinië als Paramaribo hebben het nakijken.

Veel betrokkenen uit die dagen hebben naar eer en geweten aan de serie meegewerkt. Zoon Scipio van der Stoel vertelt er lustig op los wat zijn vader (uitsluitend) hem in die dagen toevertrouwde en geeft toelichting op de dagboekaantekeningen, notulen en agenda-vermeldingen van zijn vader. Dominee Carel ter Linden gaat dieper in op de gevoelens en woede-uitbarstingen van de kroonprins en PvdA-coryfee Ad Melkert, vertrouweling van Wim Kok, en geeft duiding aan het politieke schaakspel dat nodig was om een constitutionele crisis te vermijden. Wie niet meewerkten aan deze adembenemende reconstructie waren de ‘lakeien’ op het Kabinet der Koningin, Algemene Zaken en Justitie die het vuile werk deden. Die weten allemaal van de prins geen kwaad.

Ik betwijfel of het vorstenpaar de serie als een leuk cadeau ter gelegenheid van het 20-jarig huwelijk zal beschouwen. Voor een koning die de laatste jaren grossiert in blunders, zal deze tv-reeks bovendien niet bijdragen aan de tanende populariteit van de monarchie. Anderzijds, het siert Willem-Alexander dat hij van meet af aan heeft gesteld dat hij - goedkeuring door het parlement of niet - hoe dan ook met Maxima zou trouwen. Desnoods ten koste van de kroon. Misschien was dat wel veel fijner geweest. Dat huis in Griekenland en die speedboot van 2 miljoen had hij dan ook wel kunnen betalen. Maar wat zou Maxima in dat geval hebben gedaan? Kroonprins Frederik was in 2002 immers nog vrijgezel!