Van Heutsz

28 May 2020, 23:45 uur
Columns
mainImage

Als u me zoekt, ik zit in mijn stoel voor me uit te staren. Soms zucht ik, dat is om de spanning te verminderen. Want volgende week komt eindelijk mijn biografie van Van Heutsz uit.

Van de uitgever hoorde ik dat er heel wat belangstelling is, zelfs van de grote kranten en tijdschriften. Dat komt door het onderwerp. Over Van Heutsz heeft iedereen een mening, al weten ze niet tot nauwelijks wie hij was. Er zijn mensen die bij het horen van de naam meteen uitbarsten in een woedende monoloog over de koloniale werkelijkheid, oorlog en misdaad. Dat je denkt: waar komt die woede vandaan, is er in je jeugd iets verkeerd gegaan? Maar dat vraag je niet hardop.

Ik ben aan het kalmeren van de spanning die ik zelf heb opgewekt. Zorgen over kritiek. Over lof heb ik eveneens zorgen, want in complimenten van anderen geloven heeft een zeker risico. Je gaat je zelfbeeld bijstellen. Net als met kritiek. Het beste is eigenlijk, om in bepaalde mate ongevoelig te zijn voor lof en kritiek. Dus afzien van het fijne gevoel bij een positief woord, omdat het me gevoeliger maakt voor het negatieve woord. Zo het een, zo ook het ander. Misschien moet ik pas over een jaar recensies lezen, maar daar ben ik mogelijk te nieuwsgierig voor.

Wat houdt een mens over, die niet luistert naar lof en kritiek? Zichzelf, ten eerste. En ten tweede een kleine kring van mensen die een afgewogen mening geven, waar ik prijs op stel. Deze mensen hebben het boek al gelezen en van commentaar voorzien. Dus dan hou ik mezelf over, bij elk gesprek en iedere ontmoeting. Het is een voortgaande oefening, dat kan ik u wel zeggen. Er was eens een debat over Van Heutsz, waar ik als zijn biografie verantwoordelijk werd gesteld voor zijn daden, en hup, ook voor de Bersiap. Het was een combinatie van onredelijke emoties waar ik nauwelijks op bedacht was. Nu wel. Op een ander moment, na het geven van een lezing, schreeuwde een man in het publiek mij toe: "Wat moet je met die man?" Net of ik een slecht lopende verkering had. Die ervaring was eveneens leerzaam. Er is een hoop gekte als het gaat om het koloniaal verleden.

Er zit niets anders op dan moedig voorwaarts te gaan. Volgende week Van Heutsz, en als het lukt met de subsidies, komen er boeken over Van der Heijden en Van Daalen. Wat een tijd wordt dat.

https://www.indischeschrijfschool.nl