Afgelopen week viel bij iedere huiseigenaar in Den Haag de woonlastennota in de (digitale) brievenbus met daarin de WOZ-beschikking en de belasting die iedereen aan de gemeente verschuldigd is. Die WOZ-waarde, de waarde van je huis, is voor bijna iedereen behoorlijk gestegen. In de Schilderswijk zelfs met 110%. Dat is waarschijnlijk geen verrassing aangezien de verhalen over een steeds groter wordende vraag naar huizen bijna elke dag in de krant staan en de prijzen op Funda.nl door het dak gaan.

De hoge huizenprijzen hebben als gevolg dat het voor een jonge starter haast onmogelijk is om een betaalbare woning te vinden. Maar ook jonge ouders kunnen geen betaalbare woning vinden waar ze meer ruimte hebben voor de kinderen. En ouderen die hun grote huis graag willen inruilen voor een gelijkvloers appartement komen erachter dat die wens onhaalbaar is.

Voorlopig zal er nog geen einde komen aan berichten over hoge huizenprijzen. Volgens schattingen gaat de Haagse bevolking met maar liefst 20% toenemen. 100.000 Hagenaars erbij op dezelfde oppervlakte. Van veel politieke partijen horen we kritiek dat het bestuur meewerkt aan de groei van de stad en sommigen stellen zelfs voor daarmee te stoppen.

Tegengeluid

Die politieke partijen zijn daarom tegen de bouw van meer woningen. Dat is makkelijk, want zo vrijwaren ze zichzelf van keuzes maken over hoe we omgaan met steeds meer auto’s in de stad of waar wel of niet gebouwd mag worden. Een fijne positie rond die verkiezingstijd, want dat zijn moeilijke beslissingen waar veel belangen mee gemoeid zijn; en niet iedereen zal de keuze waarderen. Daarom voelen we ons genoodzaakt toch een tegengeluid te laten horen en daarmee een antwoord te geven op de vraag: “Wat gebeurt er met Den Haag wanneer we geen maatregelen treffen om de groei op te vangen?”

We beschreven hierboven al dat de stijgende huizenprijzen, zowel koop als huur, ontstaan door een flinke groei van de vraag naar woningen. Als er niet wordt bijgebouwd zullen de prijzen door de groeiende vraag blijven toenemen. De trek naar de stad is overigens geen Haags fenomeen, maar een wereldwijde trend. Dat gaat een Haags stadsbestuur niet zomaar tegenhouden.

Zonder de bouw van nieuwe huizen zullen de prijzen in de meest gewilde wijken stijgen, maar als een olievlek zullen de huizenprijzen ook in omringende wijken stijgen aangezien daar de mensen naar toe trekken die de huur in hun oude wijk niet meer kunnen opbrengen. Dit effect gaat zelfs tot over de stadsgrenzen door. Gevolg is dat Hagenaars met een kleinere beurs steeds verder van het centrum en van hun werk komen te wonen en veel van hun besteedbaar inkomen kwijt zijn aan huur of hypotheek. Zo blijft er minder geld over om mee te doen in de Haagse samenleving, omdat een lidmaatschap van de sportclub te duur wordt, een avondje bioscoop of concert een zeldzaamheid wordt en uit eten een absolute luxe. Daarom is het niet alleen ruimtelijk of economisch beleid om woningen bij te bouwen, maar juist ook sociaal beleid.

Lucky few

De aantrekkelijke gebieden worden een gebied voor “the lucky few” en ook de faciliteiten zoals scholen, winkels en zorg zullen zich gaan richten op hun nieuwe doelgroep. Klinkt bekend? In Amsterdam is al veel meer zichtbaar wat de gevolgen hiervan zijn. Het centrum wordt steeds minder divers qua inkomen en leeftijdsopbouw. Winkelstraten zoals de Kalverstraat zijn enkel nog bevolkt door grote ketens en toeristen. Dit lot willen we Den Haag graag besparen. Den Haag is wat ons betreft een stad waar voor iedereen een plek is en daar moeten we op anticiperen.

En anticiperen betekent dus in eerste instantie bijbouwen en dan met name in het middeldure huur- en koopsegment, omdat daar het grootste tekort is. Maar bijbouwen alleen is niet genoeg. Tegelijkertijd moet de politiek keuzes maken over vraagstukken zoals: moet de gemeente het groeiende autobezit blijven faciliteren of kiezen we voor forse investeringen in een fijnmazig OV-netwerk? Gaan we de hoogte in met bouwen zodat er meer groen is voor iedereen of moet ieder huis een eigen afgeschermd postzegeltuintje krijgen?

De groei van de stad geeft ons vele vraagstukken en uitdagingen maar als we de groei ontkennen en niets doen roepen we een veel groter onheil over ons af.

Robert van Asten is lijsttrekker voor D66 in Den Haag