De politiek moet langjarige afspraken maken om het migratiesaldo (immigratie minus emigratie) te beperken tot tussen de 40.000 en 60.000 mensen per jaar. Dat voorstel doet de staatscommissie die onderzoek heeft gedaan naar de Nederlandse bevolkingsontwikkeling tot 2050.

Dat aantal ligt ruim beneden de cijfers die de afgelopen twintig jaar geregeld werden gehaald. Volgens de commissie is de komende twee decennia een gematigde groei van de bevolking de beste oplossing om zo de brede welvaart in het land te behouden. De bevolking zou kunnen groeien naar 19 tot 20 miljoen mensen. Nu zijn er bijna 18 miljoen inwoners.

Het vorige kabinet viel over de migratiepolitiek en tijdens de verkiezingen was het een van de belangrijkste onderwerpen. De anti-islampartij PVV werd veruit de grootste. Die partij wil een asielstop invoeren en de instroom van asiel- en studiemigranten "fors" beperken.

Robuuste keuzes

Volgens voorzitter Richard van Zwol van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 moet de politiek "robuuste keuzes" maken om de welvaart te behouden. Enkel door de migratie groeit de bevolking nog. Er worden te weinig kinderen geboren en de vergrijzing neemt alleen maar toe.

Er is een visie op de migratie nodig, vindt de commissie. "Een politieke meerjarenafspraak over migratiebandbreedtes voor de verschillende vormen van migratie (arbeid, studie, asiel, gezinshereniging) kan bijdragen aan de vormgeving van een robuust migratiebeleid, en daarmee de nodige richting en rust brengen", staat in het advies.

Volgens Van Zwol is zo'n afspraak heel belangrijk. "Anders blijft het een discussie in de lucht." Van de vier partijen die praten over een coalitie (PVV, VVD, NSC, BBB) wil de BBB maximaal 15.000 asielzoekers per jaar toelaten. Voor andere vormen van migratie stelt de partij geen quota's voor. De NSC wil een migratiesaldo van 50.000. De VVD wil minder migranten, maar noemt geen aantallen.

Asielmigratie

Bij het vaststellen van die bandbreedtes moet gekeken worden naar de inrichting van de economie, stelt de commissie. "Sommige sectoren zijn té afhankelijk geworden van laag- of onderbetaalde arbeidsmigratie." Dan profiteren werkgevers en arbeidsbureaus van arbeidsmigratie, maar draait de belastingbetaler op voor de kosten, aldus Van Zwol.

Asielmigratie is lastig te sturen, maar het is volgens Van Zwol wel mogelijk. Afspraken hierover binnen de Europese Unie maar ook met landen daaromheen, zijn daarbij volgens hem heel belangrijk. De afgelopen decennia is veel geprobeerd om de komst van asielzoekers in goede banen te leiden, maar dat liep vaak om verschillende redenen op niets uit.