Topviroloog Marion Koopmans kijkt "met verbazing" naar de recente berichten over de mogelijke herkomst van het coronavirus dat vijf jaar geleden de pandemie ontketende. "Je hoort mij niet zeggen dat het onmogelijk is dat het uit een lab komt, maar er zijn tot op heden geen wetenschappelijke onderzoeksdata die dat bewijzen", zegt ze.

Duitse media onthulden vorige week een rapport uit 2020 over de herkomst van SARS-CoV-2 van de Duitse inlichtingendienst BND. Die had het "80 tot 90 procent waarschijnlijk" genoemd dat het virus uit het Chinese lab van het Wuhan Instituut voor Virologie was ontsnapt. De precieze onderbouwing bleef echter onduidelijk. "Waarom gebeurt daar niets mee?", vraagt hoogleraar Koopmans zich af.

Het onderzoeken van de labtheorie was zelfs geen onderdeel van de opdracht die zij en een internationale groep collega's in 2021 kregen om voor de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de herkomst van het virus te onderzoeken. "Dat hebben we toen zelf toegevoegd."

De onderzoekers concludeerden destijds dat de labtheorie "extreem onwaarschijnlijk" was, al konden ze die niet geheel uitsluiten. Op basis van de beschikbare informatie is het ook nu nog "een heel grote sprong" van het werk dat het laboratorium in Wuhan deed naar het voor mensen zeer besmettelijke coronavirus. "Het bewijs dat ik zie, pleit nog steeds meer voor een oorsprong in wilde dieren", zegt Koopmans.

Tegelijkertijd ziet ze een gebrek aan openheid in China. De mogelijkheid dat een deel van het werk in Wuhan geheim is gehouden, kan ze niet uitsluiten. Ook is ze niet te spreken over het herkomstonderzoek dat daar nog wordt gedaan. "Ik vind het buitengewoon onhandig dat er niet meer actie is in China. Daar kunnen ze de studies doen, maar dat proces stokt. Daardoor kunnen we alleen speculeren", zegt de viruskenner van het Erasmus MC in Rotterdam.

Polarisatie en manipulatie rond het onderwerp baren haar zorgen. Zelf krijgt ze online nog altijd regelmatig felle, op de persoon gerichte kritiek als het over corona gaat. "Dat maakt mij ook terughoudender, terwijl ik geen enkel ander belang heb dan de wetenschap."