Is Nederland een democratie? Het antwoord op die vraag hangt af van wie je het vraagt. Een derdeklasser op het vwo zal vrijwel zeker zeggen van wel: 94 procent zegt ja. Maar stel je dezelfde vraag in de derde klas op een ander schoolniveau, dan krijg je ook andere antwoorden, schrijft Trouw. Op de havo is nog driekwart van de leerlingen het eens met de stelling, op het vmbo is dat percentage geslonken tot 63. Zeker een derde van de vmbo’ers denkt of vindt dus dat Nederland geen democratie is, of weet het niet.

Het zijn zeer hardnekkige verschillen, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam. Wetenschappers van die universiteit volgen al drie jaar grotendeels dezelfde groep middelbare scholieren in het Adolescentenpanel Democratische Kernwaarden en Schoolloopbanen (ADKS). In de derde klas weten de leerlingen vaak meer over de democratie dan in de jaren daarvoor, maar net als in voorgaande jaren blijft de kloof tussen de opleidingsniveaus reuzegroot. Hoe lager het opleidingsniveau, hoe minder kennis een leerling doorgaans heeft over de democratie.

En het blijft niet bij kennis alleen. Derdeklassers op het vmbo hechten ook veel minder belang aan de democratische rechtsstaat. Zo vindt minder dan de helft (49 procent) van de vmbo-leerlingen het belangrijk om zelf in een democratie te leven.