"De vrouwen moeten er maar aan wennen." Dat zou de Japanse majoor Okada hebben gezegd over vrouwen uit Jappenkampen die tachtig jaar geleden in Semarang tot prostitutie met de bezetter van Nederlands-Indië werden aangezet.

Okada deed die uitspraak volgens zijn collega-kapitein Ishida. Het verslag van het verhoor in 1946 van Ishida door het Regeeringsbureau tot Nasporing van Oorlogsmisdaden is dinsdag openbaar geworden in het Nationaal Archief.

Ishida vond volgens eigen zeggen dat er 'vrijwilligsters' moesten ingezet om de Japanse soldaten te bedienen. Bij aankomst in Semarang van de uitgekozen vrouwen protesteerde hij "daar het naar mijn overtuiging geen vrijwillige doch gedwongen vrouwen waren". Het ging hier om ongeveer vijftig "meisjes" die de Japanse militaire politie, de Kempeitai, in autobussen naar Semarang had gebracht om daar 'aan de slag' te gaan.

Ze verlieten onder dwang de bus en Ishida "merkte dat de stemming van de vrouwen zeer gedrukt was, dat er bij vele vrouwen angst van de gezichten was af te lezen en dat 7 of 8 vrouwen huilden". Volgens hem kwamen ze er ter plekke echt achter dat ze tot prostitutie zouden worden gedwongen. Hij stelde volgens eigen zeggen nog voor ze terug te brengen. "Okada lachte mij toen uit en zei mij, de vrouwen moeten er maar aan wennen."

Een van de redenen om vrouwen uit de interneringskampen te halen, was dat gebleken was dat beroepsprostituees vaak geslachtsziekten hadden, valt verder in de stukken te lezen.

In het Nationaal Archief zijn dinsdag duizenden archiefstukken vrijgekomen. Ze zijn voortaan zonder voorwaarden in te zien. Op de eerste werkdag van het jaar houdt de organisatie altijd 'openbaarheidsdag'.