De door de gemeente ontslagen controller van de Bedrijfsvoeringsexpertisecentrum eiste bij de kantonrechter primair intrekking van zijn ontslag op staande voet, en subsidiair een 'billijke' schadevergoeding van 546.000 euro, met daarnaast een zogenoemde transitievergoeding van nog eens 18.000 euro.
Zoals bekend ging de kantonrechter daar niet in mee, en oordeelde die dat het ontslag op staande voet wegens ondermeer fraude terecht was. In totaal ging het om fraude voor een bedrag van 1.778.362,22 euro.
Uit het dinsdag door het college naar de raad gestuurde uitgebreide vonnis, blijkt dat medewerkers van de gemeente alarm sloegen op 23 december 2019 bij een factuur van ruim 72.000 euro voor het bedrijf ZSN Advies & Beheer. Onderzoek door medewerkers bracht aan het licht dat er meer facturen waren geweest, en uitbetaald, aan bedrijven die zij als verdacht aanmerkten. De factuur van 72.000 euro is nooit uitbetaald.
Wat volgde was een interne audit. Die bracht, zo blijkt uit de processtukken, aan het licht dat van de 58 gecontroleerde facturen (van vier leveranciers) er vier een bijlage als prestatieverklaring hadden, de andere niet. 'Bij nagenoeg alle facturen vervulde de controller een zichtbare en formeel niet passende rol, terwijl de functie van controller juist van grote betekenis is als adviseur aan het lijnmanagement', zo merkt de audit op.
Zo merkten de interne onderzoekers ondermeer dat 16 van de facturen als laatste waren gefiatteerd door controller i.p.v. de budgethouder, op 22 facturen stond een handtekening van de controller met “akkoord”, 17 keer was door controller verzocht aan anderen om een actuur goed te keuren i.v.m. spoed, waarvan 6 keer aan medewerkers die geen juist mandaat hebben.
De audit gaf de gemeente meer dan voldoende aanleiding om bureau Hofmann Bedrijfsrecherche een onderzoek te laten doen naar de controller. Daaruit bleek, zo melden de processtukken, dat de 'controller zich schuldig heeft gemaakt aan meerdere integriteitsschendingen. Hij heeft een actieve rol gehad in het inkoop- en facturatieproces, terwijl dit geen onderdeel is van zijn werkzaamheden in de functie van financial controller en hij hiervoor ook geen mandaat heeft'.
Hofmann sprak ook met diverse medewerkers. Daaruit bleek volgens de onderzoekers 'dat zij volledig vertrouwden op het advies van de controller. Men vond het niet vreemd dat facturen op diens verzoek naar ‘andere geldpotjes’ moesten worden overgeheveld en facturen daardoor (opnieuw) moesten worden geaccordeerd. Zij verkeerden in de veronderstelling dat daardoor budgetten beter beheerd werden'.
Volgens Hofmann gaf de controller tijdens het gesprek met de onderzoekers aan 'dat hij ‘mensen uit zijn netwerk’ heeft geholpen door hen in contact te brengen met de gemeente, zodat zij opdrachten konden uitvoeren voor de gemeente'. "De controller heeft toegegeven dat hij hier niet altijd zuiver in heeft gehandeld."
In het vonnis geeft de kantonrechter aan dat controller en diens advocaat 'onvoldoende gemotiveerd de stelling van de gemeente hebben weersproken dat tegenover het overgrote deel van de bedoelde 58 facturen die zijn verstuurd door en betaald aan de ondernemingen, geen tegenprestatie heeft gestaan van deze bedrijven'. De rechtbank verwijst daarbij naar de bevindingen in het rapport van Hoffmann en de interne audit waarin duidelijk staat dat er slechts drie of vier prestatieverklaringen aanwezig waren.
De rechtbank zegt ook geen steun te zien voor de stelling van de verdachte dat het klopt dat hij nieuwe leveranciers heeft laten opvoeren, inkooporders heeft aangemaakt, facturen heeft laten inboeken en heeft gefiatteerd terwijl hij daar zelf geen mandaat voor had om dat zelfstandig te doen, maar dat deze werkzaamheden steeds zijn opgedragen en gedelegeerd door de bevoegde en verantwoordelijke persoon met mandaat'.