De stembureaus zijn zojuist gesloten en het tellen kan beginnen. In elk stembureau worden de stemmen met de hand geteld. Daarna worden alle gegevens van de stembureaus ingevoerd in een computerprogramma. Deskundigen waarschuwden onlangs via RTL Nieuws dat de software die daarvoor wordt gebruikt, niet adequaat is beveiligd. Volgens de Kiesraad en het ministerie van Binnenlandse Zaken is er niets aan de hand, omdat die computers geen internetverbinding mogen hebben en gegevens altijd door twee verschillende mensen ingevoerd moeten worden.

Bijna 12,5 miljoen mensen in 335 gemeenten hebben vandaag hun stem mogen uitbrengen voor de gemeenteraadsverkiezingen. Maar waarschijnlijk nog niet de helft heeft van dat recht gebruik gemaakt. Voor het referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten mochten meer mensen naar de stembus: 13 miljoen in 380 gemeenten.

In deze verkiezingen is op kandidaat-raadsleden in 335 gemeenten gestemd. In 45 gemeenten konden bewoners hiervoor geen stem uitbrengen, omdat deze verkiezingen door een gemeentelijke herindeling al hadden plaatsgevonden of later dit jaar alsnog plaatsvinden.

Ook in de bijzondere Nederlandse gemeenten Bonaire, Saba en Sint-Eustatius gingen bewoners naar de stembus. Ze kiezen hier echter geen lokaal bestuur en kunnen alleen hun voorkeur in het referendum aangeven. In Amsterdam en Rotterdam konden de kiesgerechtigden, behalve voor de gemeenteraad en het referendum, ook kiezen voor respectievelijk de stadsdeelcommissies en de gebiedscommissies.

Buitenlanders

Door groei van het aantal inwoners hebben 21 gemeenten, in vergelijking tot vorige gemeenteraadsverkiezingen, recht op meer zetels in de raad. Drie gemeenten moeten juist zetels inleveren door een afname van het aantal inwoners. Van de landelijke partijen deed het CDA in de meeste gemeenten mee, gevolgd door PvdA en VVD. Hekkensluiter is nieuwkomer Forum voor Democratie, dat alleen in Amsterdam onder eigen naam meedeed. Een andere nieuwe partij, DENK, deed in 14 gemeenten mee.

Ruim 58.000 Nederlanders die in het buitenland wonen, mochten meestemmen voor het referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Ze staan sinds 2017 ingeschreven in een permanent register van Nederlanders die elders wonen. Hierdoor kunnen ze automatisch meedoen aan verkiezingen voor referenda, Tweede Kamer en Europees Parlement.

(bronnen: verkiezingsdienst ANP, gemeente Den Haag, CBS; foto: gemeente Den Haag)