De uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning Wmo is voor alle gemeenten in Nederland een enorme uitdaging. De vergrijzing leidt tot een (soms fors) toenemende vraag naar zorg, de budgetten die de rijkoverheid bij het overhevelen van de bevoegdheden mee gaf zijn nog steeds zwaar onvoldoende. Voor de gemeenten is er daarom maar één optie, zoals Haagse ambtenaren tweeëneenhaf jaar geleden al constateerden: 'De schaarse middelen die er zijn, moesten duurzaam en zo efficiënt mogelijk worden ingezet. Op de korte, maar ook op de middellange en lange termijn'.
Resultaat van het nadenken hoe meer zorgvraag en minder geld geen gevolgen zouden hebben voor de kwaliteit van de zorg, leverde de geboorte op van het zogeheten Wmo Voorspelmodel. Het is, zo geeft Gerben Hagenaars, directeur Wmo en Jeugdbeleid bij de gemeente, in het VNG-magazine aan, 'een stuk gereedschap waarmee gemeenten bestaande data kunnen gebruiken om tot op wijkniveau voor een periode van vijf jaar te voorspellen hoeveel mensen gebruik gaan maken van de Wmo en hoeveel geld daarmee is gemoeid'.
Bij de ontwikkeling stonden drie aspecten centraal: het beter inschatten van de zorgvraag en de budgetbehoefte op de lange termijn, het eerlijk(er) verdelen van de nog schaarse middelen over de stad en het efectiever inzetten van de wijkteams. Hagenaars en zijn mensen realsieerden zich namelijk dat ook bij de Wmo datagedreven besluitvorming steeds belangrijker zou gaan worden.
Denk nu niet dat het model gemeenten direct gaat helpen geld te besparen, stelt Hagenaars in het magazine. Het model is opgezet om betere keuzes te maken. "Wij hebben nu al veel nauwkeuriger beslissingen kunnen nemen over wijkbudgetten. De forse besparingsopgave waar gemeentes voor staan kunnen we nu iets preciezer invullen. Maar we willen meer kunnen dan zorgkostenbeheersing, in een volgende fase willen we het model ook kunnen gebruiken voor de planning van een efficiënte en effectieve inzet van onze mensen."
In september vorig organiseerden de gemeente en de VNG een bijeenkomst voor zo'n tachtig gemeenten. "Het enige dat zij moesten meenemen was data. Die konden we ter plekke in het model invoeren want hoe meer data, hoe beter het model wordt en hoe groter de voorspellingskracht", aldis Hagenaars.
inmiddels zit er zoveel data in het model, dat de VNG klaar staat voor een uitrol. De koepel heeft de verantwoordelijkheid overgenomen vanaf het moment dat wethouder Kavita Parbhudayal het model overdroeg. Minimaal vijf ‘koplopergemeenten’ gaan helpen bij de doorontwikkeling en in de praktijk implementeren. Daarna komt het beschikbaar voor alle geïnteresseerde gemeenten.
Voor Hagenaars smaakte het succes van het Wmo Voorspelmodel naar meer. Hij kijkt daarbij naar een ander heet hangijzer voor gemeenten, de Jeugdzorg. Ook overgedragen aan gemeenten, en ook daar met te weinig geld, zoals VNG-voorzitter Jan van Zanen vrijdag bij de ledenvergadering nog maar eens duidelijk aangaf. "Wij gaan nu aan de slag met een voorspelmodel voor de jeugdhulp. En we trekken weer op met de VNG om te kijken of we ook dit landelijk en robuust kunnen maken", aldus de Haagse directeur.