De inlichtingendiensten hebben vorig jaar 3553 taps geplaatst om mensen af te luisteren. Dat hebben minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) en Ank Bijleveld (Defensie) de Kamer gemeld. Het is voor het eerst dat de afluisterstatistieken zijn gepubliceerd. Het aantal taps is sinds 2002 bijna elk jaar toegenomen. De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) plaatste in de meeste taps, namelijk 3205. Bij de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) waren het 348. Het gaat dan om het plaatsen van een telefoontap, een internettap of het plaatsen van microfoons.

In 2016 werden 3477 taps door beide diensten geplaatst. De afgelopen jaren is het aantal flink toegenomen. In 2002 ging het bij de AIVD om 559 taps, in 2006 waren dat er 1324 en in 2012 kwam het aantal boven de 2000 uit en vier jaar later boven de 3000. De MIVD tapte in 2004 in totaal 19 keer af. Het aantal taps kwam bij deze organisatie in 2015 pas boven de 100. Een jaar later waren het er 382. "De bijgevoegde aantallen moeten mede worden bezien in het licht van de toegenomen dreiging op het gebied van contraterrorisme, cyber en de instabiele geopolitieke situatie aan de buitengrenzen van Europa," schrijven de bewindslieden.

Het aantal taps staat niet gelijk aan het aantal onderzoeken van de inlichtingendiensten. Afgeluisterde personen of organisaties kunnen op verschillende manieren en op meerdere apparaten worden afgeluisterd. De afluisterstatistieken waren geheim, maar komen nu in de jaarverslagen van de AIVD en MIVD te staan. De gegevens zijn gepubliceerd na een verzoek van de organisatie Bits of Freedom. De Raad van State oordeelde in december dat onvoldoende was gemotiveerd waarom de cijfers geheim zouden moeten blijven.

De gegevens komen een week voor het raadgevend referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) naar buiten. Die wet geeft de AIVD en MIVD ruimere toegang tot digitale informatie via de kabel. Tegenstanders vrezen een aantasting van de privacy.

(minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken; foto: ANP)