The Silent Listener. The Life and Works of J.H.W. Eldermans - dat is de titel van het boek over Hagenaar Johannes Hendrik Willem Eldermans (1904-1985), dat gisteren ten doop is gehouden in het Museum of Witchcraft and Magic in Boscastle (Verenigd Koninkrijk). Eldermans was reclasseringsambtenaar in Den Haag, woonde in de Van Reesstraat in het Bezuidenhout en is postuum bekend geworden dankzij de schenking van duizenden tekeningen, manuscripten en schetsen en een kleine 150 sculpturen aan dit Britse museum voor hekserij.

De collectie wekte de verbazing van experts op het gebied van de Hermetische Wetenschappen als Ronald Hutton (University of Bristol) en Wouter Hanegraaff (Universiteit van Amsterdam). Het nieuwe boek is om die reden in het Engels geschreven: Eldermans lijkt in het buitenland bekender te zijn dan in zijn eigen voormalige woonplaats Den Haag.

Hoewel in 1986 en 1989 enige publicaties zijn verschenen met tekeningen van Eldermans (Greet Buchner’s Heksenkruiden en Henriëtte Gorter’s Kabouters zien? Anders kijken!) is Johannes Hendrik Willem Eldermans (1904-1985) pas echt bekend geworden na het jaar 2000 in de kringen van esoterie en hekserij. In dat jaar ontvangt het Museum of Witchcraft een legaat van Bob Laurentius Richel met daarin vele werken van Eldermans. Professor Ronald Hutton noemde de collectie van groot belang en dr. Wouter Hanegraaff stuurde studente Tessel Bauduin naar Boscastle om te helpen met de catalogisering van deze collectie.

In 2010 verschijnt van Three Hands Press een boek over het werk van Eldermans getiteld The Occult Reliquary en in 2012 krijgt Eldermans meer bekendheid door zijn betrokkenheid bij het onderzoek naar het Ronde Huis in Nunspeet. In 2014 start drs. Wilmar Taal met een onderzoek naar het leven van Eldermans en naar een studie van zijn werken. Dit onderzoek zal hem naar archieven leiden van Leeuwarden tot aan Tilburg en van Rotterdam naar Almelo. Het onderzoek gaat ook over de landsgrenzen als collecties in Zwitserland, Oostenrijk, Frankrijk en Groot Brittannië bestudeerd dienen te worden.

414 pagina's

Het resulteerde in dit nieuwe boek door Wilmar Taal van 414 pagina’s. Vele verhalen over het leven van Eldermans zijn grondig uitgezocht en in een juister perspectief geplaatst. Waar menigeen dacht dat hij een toppositie bekleedde, bleek hij juist een eenvoudig reclasseringsambtenaar te zijn. Wie dacht dat hij lid was van geheime genootschappen, komt erachter dat hij grotendeels zijn vrije tijd besteedde met tekenen en schrijven. En zij die meenden dat hij een magiër was, zullen teleurgesteld moeten vaststellen dat hij magie alleen bestudeerde, maar niet bedreef.

Zijn nalatenschap daarentegen is op zijn zachtst gezegd indrukwekkend. Van zijn enorme collectie tekeningen, schetsen, manuscripten en voorwerpen zijn om en nabij zesduizend pagina’s teruggevonden. Een deel daarvan ligt in het Museum of Witchcraft and Magic, een ander substantieel deel in de Zentralbibliothek in Zürich, Zwitserland, een duizendtal pagina’s zijn in privébezit in Oostenrijk en er zijn nog vele kleine verzamelaars en musea die enkele werken van Eldermans in bezit hebben. Voorts is er bij zijn familieleden nog het één en ander teruggevonden. Hiervan volgt een overzicht in het tweede deel van het boek. In het laatste deel wordt gekeken naar de erfenis van Eldermans: de verhalen die over hem rondgaan en zijn belang voor de esoterie.

Drs. W.B.J. Taal (1969) studeerde Algemene Cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit Nederland en studeerde in 2004 af op het grensgebied van Geschiedkunde, literatuurwetenschap en filosofie.

Onderstaand een trailer over het boek, waarvoor u wel even de tijd moet nemen...