Onlangs rapporteerden strandrecreanten de aanwezigheid van grote groepen wandelaars, rust zoekende zonaanbidders en bezoekers van bunkers in de duinen aan het Noorderstrand. Dagblad070 publiceerde dit artikel, ging bij de verantwoordelijke instanties op onderzoek uit en verzeilde in een ingewikkelde wirwar van verantwoordelijkheden en besluitvorming; verontrustend als het om de veiligheid van de kustverdediging gaat.

Kustbewoners respecteren de duinen als waterwering en leven al jaren met een verbod op het betreden van het duingebied. Het wegzakken van het fijne duinzand en het vertrappen van helmgras tasten de duinen aan, zo weet men. Het is de vraag waarom het verbod, ondanks de bordjes ‘verboden toegang’, totaal niet wordt gehandhaafd. De duinrecreanten wordt niets in de weg gelegd en de gevolgen zijn goed te zien. Grote delen op de helling van duinen naar strand missen begroeiing en het zand vindt vanzelf zijn weg naar beneden. Een eigenaar van een strandpaviljoen verzucht: “Elk jaar moeten we de zaak een paar meter meer naar zee toe opbouwen.”

Het duingebied bij Den Haag valt onder de verantwoordelijkheid van een aantal partijen. Er zijn diverse grondeigenaren en meerdere toezichthouders, ieder vanuit hun eigen discipline. De veiligheid van het gebied valt voor zo ver het de waterkerende werking betreft onder Rijkswaterstaat. Die instantie voert het programma Kustlijnzorg uit, dat jaarlijks wordt bijgesteld en bijvoorbeeld noodzakelijke zandsuppletie regelt. Binnen dit programma is het Hoogheemraadschap van Delfland verantwoordelijk voor onderhoud en beheer. De duinen zijn ook natuurgebied en aangemerkt als Natura 2000-gebied. De kwaliteit daarvan valt onder de verantwoordelijkheid van de Provincie Zuid-Holland. Waar de duinen voldoende breed en veilig zijn wordt Dynamisch Kustbeheer toegepast.

Verstuiven

Het beheer is gebaseerd op een minder streng afgebakende overgang van strand naar duinen. Het verstuiven van zand en de aangroei van de vegetatie wordt aan de natuur overgelaten. Wind en water zorgen voor een natuurlijke aanwas van het duingebied en de recreatie krijgt vrije toegang tot het overgangsgebied. De bedoeling is dat de kust robuuster en veiliger wordt en zowel boven als onder water een grotere diversiteit aan flora en fauna gaat bieden. Op onze vragen hoe dit kustbeheer samen kan gaan met de verbodsborden op de grens van strand en duinen, kon geen enkele instantie antwoord geven. Of een toegangsverbod volgens artikel 461 wordt gehandhaafd was onduidelijk. Met welke instructie de politie en toezichthouders op pad worden gestuurd? Geen instantie had een consistent antwoord.

Feit blijft dat onmiddellijk na onze vragen de verbodsborden zijn verwijderd. Het overgangsgebied lijkt nu ook officieel te zijn vrijgegeven voor recreatief gebruik. De gevolgen zijn onmiddellijk waarneembaar. Het warme weer lokt talloze recreanten naar het strand en nu ook naar de vroeger zo verboden duinen. Het overgangsgebied wordt bevolkt door zonaanbidders en wandelaars struinen langs de voet van de duinen. Binnen de Algemene Politie Verordening blijft echter onverminderd van kracht dat men zich niet buiten de paden mag bevinden van parken, wandelplaatsen, plantsoenen, groenstroken of grasperken. Behoren de duinen tot die categorie? Volgens de gemeente wel, maar voor het handhaven van een dergelijke verordening in de duinen als belangrijke waterkering is de het Hoogheemraadschap de aangewezen partij. En daar wordt het Dynamisch Kustbeheer aangehouden, dat dus uitgaat van het vrijgeven van de voet van de duinen. Maar loop je van daar uit door naar boven, naar het kerngebied van de duinen, dan kom je vanzelf in verboden gebied. Strafbaar of toegestaan?

Bunker

Wie een bunker beklimt, schade veroorzaakt of ongelukken maakt, zou met de eigenaar van de grond te maken krijgen. Ter hoogte van het Noorderstrand is Dunea als drinkwaterproducent eigenaar van het duingebied. Gaat deze partij nu de bunkers apart afschermen en omheinen om de bezoekers van de duinen daar de toegang onmogelijk temaken? Kortom, zo duidelijk als het verboden gebied ooit werd beschermd, zo onduidelijk is het inmiddels geworden. Wel verzekerde elke instantie ons dat de invloed van het Dynamisch Kustbeheer nauwgezet worden gevolgd. De duinen worden een vrij toegankelijk gebied tot er aanmerkelijke schade wordt geconstateerd, met een aantoonbare afname van de kwaliteit als waterwering. Een beetje meer duidelijkheid qua beleid en samenwerking is daarbij echter onontbeerlijk.

(tekst: Frits Hendrik Emmerik)