Je hebt er vast wel eens van gehoord: racisme. Maar wat is racisme precies? En wat zijn de gevolgen van racisme. Wij leggen het uit.

Wat is racisme?
Racisme is het ongelijk of anders behandelen van mensen omdat ze een andere huidskleur, afkomst, nationaliteit of geloof hebben. Daarbij hoort het idee dat de ene afkomst beter of slechter is dan het andere, en dat is voor mensen een reden om andere mensen anders te behandelen. Denk bijvoorbeeld aan het idee dat sommigen witte mensen beter vinden dan zwarte mensen. Het idee dat er verschillende rassen zijn komt nog steeds veel voor in onze samenleving, mensen worden ingedeeld in groepen op basis van hun uiterlijk of afkomst. Hierdoor ontstaat er racisme en een ongelijke behandeling.

Wat is het verschil tussen racisme en discriminatie?
Bij discriminatie en racisme behandel je iemand ongelijk op basis van een persoonlijk kenmerk. Racisme is een vorm van discriminatie, op basis van huidskleur, afkomst, nationaliteit of geloof. Bij discriminatie behandel je iemand op basis van andere kenmerken ongelijk, zoals geslacht of seksuele geaardheid.

Hoe ziet racisme eruit?
Racisme kan op veel verschillende manieren voorkomen. Het kan heel duidelijk en direct zijn, maar het kan ook verborgen en subtiel zijn. Hier zijn een paar voorbeelden:
- Direct racisme: Denk aan iemand die een ander uitscheldt vanwege zijn huidskleur. Of iemand die niet wordt aangenomen voor een baan omdat hij een bepaalde afkomst heeft. Het kan ook gaan om geweld tegen mensen vanwege hun ras. Dit is allemaal openlijk discriminerend en kwetsend en daardoor ook het meest zichtbaar.
- Institutioneel racisme: Dit is lastiger te zien, maar het is er wel. Dit zijn de regels en gewoontes van een organisatie of de hele maatschappij. Hierdoor worden bepaalde groepen mensen met een bepaalde afkomst benadeeld, zonder dat dit altijd de bedoeling is. Denk bijvoorbeeld aan schooladviezen die lager uitvallen voor kinderen met een migratieachtergrond, ook al hebben ze dezelfde resultaten als andere kinderen. Of aan wetten die in het verleden zijn gemaakt en die nog steeds zorgen voor ongelijkheid. Het is goed om je bewust te zijn van dat er institutioneel racisme aanwezig is in onze maatschappij.
- Micro-agressies: Dit zijn kleine, opmerkingen of acties die kwetsend zijn voor mensen van een bepaalde afkomst. Het lijkt misschien onschuldig, maar de boodschap erachter is dat die persoon 'anders' is en er niet helemaal bij hoort. Een voorbeeld is vragen aan iemand met een donkere huidskleur waar ze "echt" vandaan komen, ook al zijn ze in Nederland geboren en getogen.
- Stereotypen en vooroordelen: Racisme begint vaak met negatieve ideeën over een hele groep mensen. Deze ideeën, stereotypen genoemd, zijn vaak niet waar en doen alle mensen in die groep tekort. Als je een negatief beeld hebt van een bepaalde groep, kun je je anders gaan gedragen naar deze groep. Bijvoorbeeld door de groep anders of negatiever te behandelen.

Wat zijn de gevolgen van racisme?
Racisme is ontzettend schadelijk voor mensen die dit meemaken. Het zorgt ervoor dat mensen niet dezelfde kansen krijgen in het leven. Het vinden van een baan of het huren van een huis kan moeilijk worden door racisme. Of er ontstaat een continu gevoel van onveiligheid. Dat kan leiden tot gebrek aan zelfvertrouwen, stress en psychische problemen.
Daarnaast verdeelt racisme de samenleving. In plaats van dat we samenwerken en elkaar respecteren, ontstaan er spanningen en conflicten tussen verschillende groepen. Daardoor wordt de verdeeldheid in de samenleving nog groter.

Wat kunnen we doen tegen racisme?
Racisme tegengaan begint bij bewustwording. Realiseren dat racisme bestaat en hoe het werkt is de eerste stap. We moeten kritisch kijken naar onze eigen vooroordelen en de manier waarop we over andere mensen denken en praten. Daarnaast is het belangrijk om je uit te spreken tegen racisme. Of het nu een direct racistische opmerking is of een onrechtvaardige regel in een organisatie, we moeten onze stem laten horen.

Wat kan je doen als je racisme hebt meegemaakt?
Als je racisme hebt meegemaakt kan je je hierdoor boos en verdrietig voelen. Probeer er over te praten met de mensen om je heen, zoals iemand die je vertrouwt. Als je liever wil praten met iemand die verder van je af staat kan je contact opnemen met De Luisterlijn op 088 0767 000. De medewerkers staan 24/7 voor je klaar om naar je verhaal te luisteren. Ook kan je ervoor kiezen om aangifte te doen, racisme is namelijk strafbaar in Nederland. Aangifte doen is niet verplicht.