Mauritshuis belicht de andere kant van Jan Steen

15 February 2018, 16:00 uur
Uitgaan
mainImage
Digitaal Dagblad
Afbeelding is niet meer beschikbaar

Is Jezus na zijn kruisiging opgestaan uit de dood? Als twee van zijn volgelingen onderweg zijn van Jeruzalem naar het dorp Emmaüs en over die vraag discussiëren, voegt Jezus zich volgens het bijbelverhaal in Lucas 24 opeens bij hen, zonder dat zij hem herkennen. Die herkenning volgt pas later in een herberg in Emmaüs wanneer Jezus het brood breekt.

Talloze schilders hebben een scène uit dit bijbelverhaal uitgebeeld. Wie bijgaande foto - op zichzelf al een detailopname van het schilderij ‘De maaltijd te Emmaüs’ - verder vergroot, zal zien dat Jan Steen er niet alleen een meester in was om van een doodgewoon huishouden ‘het huishouden van Jan Steen’ te maken, maar ook van de bijbel een gezellige boel, om niet te zeggen een bende. We zien hier op de foto de twee slaap-sukkelende discipelen en linksboven in de hoek de vage contouren van een man die Jezus zou moeten zijn.

“Jan Steen maakt graag inbreuk op het decorum,” zegt Ariane van Suchtelen, conservator van het Mauritshuis in Den Haag. “Waarschijnlijk daarom zijn de historiestukken van Jan Steen, met thema's uit de bijbel, klassieke mythologie en oudheid, minder aangeslagen.”

Jan Steen kennen we als de 17e eeuwse kunstenaar die met gevoel voor spot scènes uit het dagelijks leven verbeeldde. Hagenaars zullen bovendien ook graag refereren aan het pand Dunne Bierkade 16a, waar Steen regelmatig te gast was als de schoonzoon van de grote landschapsschilder en vastgoedmagnaat avant la lettre Jan van Goyen.

Maar in ‘Jan Steen vertelt’ - vanaf vandaag tot en met 13 mei te bewonderen in het Mauritshuis - zien we de andere Jan Steen; die van de grote historiestukken. “Het miskende onderdeel van zijn oeuvre,” aldus Ariane van Suchtelen, die de prachtige tentoonstelling samenstelde.

Het Mauritshuis heeft weliswaar vijftien Jan Steens in zijn collectie, maar pas in 2011 kocht het zijn eerste historiestuk: Mozes en de kroon van de farao. “Dat tekent toch ook het gebrek aan waardering dat dit deel van Steens oeuvre lange tijd ten deel is gevallen,” zegt museumdirecteur Emilie Gordenker. In totaal zijn circa 75 historiestukken van Jan Steen bekend. Daarvan hangen er nu 21, plus een tekening, in het Mauritshuis. Daaronder uiteraard het eigen Mozes en de kroon van de farao, en ook De bespotting van Simson (uit het verhaal Simson en Delila), waarvan lange tijd werd vermoed dat het een kopie was en pas recent op basis van technisch onderzoek kon worden vastgesteld dat het een echte Jan Steen is.

‘Jan Steen vertelt’ is een verrassende tentoonstelling en van harte aanbevolen. Advies: neem de tijd, want Jan Steen toont zich hier een meeslepende verteller en een meester van de spitsvondige details.

(detail uit ‘De maaltijd te Emmaüs’ van Jan Steen, nu te bewonderen in het Mauritshuis; foto: Dagblad070)